چه زماني بايد به روانپزشك يا روانشناس مراجعه كنيم؟
مديتيشن چيست؟
اهميت مشاوره قبل از ازدواج
نوجوان سالم كيست؟
تفاوت روانشاس و روانپزشك
چطور همسر خوبي باشيم
پرسش: به تازگي انگيزه ي خود را از دست داده ام و خيلي تنبل شده ام، احساس مي كنم دچار افسردگي شده ام.
فقط دوست دارم در خانه مانده و به استراحت بپردازم. لطفا چند راهكار جهت ايجاد انگيزه در بنده ارائه بفرماييد.
پاسخ: همه ما گاهي دچار چنين حالتي مي شويم؛ روز‌هايي كه دلمان مي خواهد فقط تنبلي كنيم و هيچ انگيزه‌اي براي كارهاي عادي و ساده هم نداريم. آيا مي خواهيد با اين حالت مبارزه كنيد؟
باخود قرار بگذاريد:
هنگامي كه احساس مي‌كنيد علاقه‌اي به انجام كاري يا كارها‌يي نداريد، به خود بگوييد كه اگر اين بخش كتاب را خواندم يا اين گزارش ها را تمام كردم، مي روم بيرون قدم مي زنم و يك بستني (يا هر چيز ديگري كه به آن علاقه داريد) مي خورم.
مانند يك انسان با انگيزه رفتار كنيد:
اگر بي حوصله‌ايد و انگيزه كاري را نداريد، تصور كنيد كه سرشار از انگيزه ايد. حسن اين كار در اين است كه به محض شروع، آرام آرام احساس مي كنيد كه شور و علاقه، حقيقتا در وجود شما زنده شده است.
هنگام صبح چند سوال مثبت و روحيه بخش از خود بپرسيد:
هر روز صبح از خود 5 سوال سه بخشي اميد‌وار كننده بپرسيد:
• در حال حاضر در زندگي از چه چيزي راضي هستم؟
• چه ويژگي اي مرا خوشحال مي كند؟
• چگونه در من اين حالت را به وجود مي آورد؟
بسيار مهم است كه شما واقعا بدانيد كه چگونه و چرا اين شرايط به شما احساس خوبي را منتقل كرده است. اين پرسش هاي صبحگاهي فوق‌العاده هستند، زيرا نحوه قرارگرفتن آنان، به شما امكان درك عميق از شرايط موجود را مي دهد و سپس آن احساس مثبت را به شما منتقل مي كند.
زمان و مكان هدف هاي خود را تغيير دهيد:
در اهداف خود وسواس داشته باشيد ،هدف هاي بزرگ و ويژه براي خود در نظر بگيريد. اهداف بزرگ تر نسبت به هدف هاي كوچك تر، انگيزه بيشتري در فرد به وجود مي آورند. هدف بزرگ اثر بيشتر و عميق‌تري دارد و مي‌تواند منشأ توليد انگيزه هاي قوي شود.
يك كار كوچك انجام دهيد و براي انجام آن برنامه ريزي كنيد:
يك كار كوچك را آغاز و به پايان برسانيد؛ مثلا ميز كارتان را تميز كنيد، يك قبض يا رسيد را بپردازيد و يا ظرف ها را بشوييد. فقط نياز به اين داريد كه كاري را آغاز كنيد. وقتي اين كار را تمام كرديد احساس مي كنيد كه آمادگي انجام كارهاي بعدي را هم پيدا كرده‌ايد. بنابراين وقتي حال و حوصله انجام هيچ كاري را نداريد يك كار كوچك را شروع كنيد تا خاتمه يافتن آن شما را بر سر شوق آورد.
كار سخت تر را اول شروع كنيد:
اغلب هنگامي كه به كارهاي روزمره خود فكر مي كنيم به نوعي دچار نگراني مي شويم كه كي و چگونه اين همه كار را انجام بدهيم. از سخت ترين كار شروع كنيد. هنگامي كه سخت ترين كار موجود در فهرست را شروع كرده و به پايان برسانيد، احساس مي كنيد كه بار سنگيني را از دوش تان برداشته‌ايد. در اين هنگام است كه احساس آرامش بيشتري در وجود‌تان پديدار مي شود و بقيه روز اعتماد به نفس بيشتري خواهيد داشت و نگراني هاي روز‌مره‌تان. كاهش پيدا مي كند.
كارتان را آهسته آغاز كنيد:
به جاي آنكه كارتان را سريع آغاز كنيد، نخستين گام‌ها را آهسته برداريد. هنگامي كه كاري را با آرامش و طمأنينه شروع مي كنيد، مغز شما اين فرمان را دريافت نمي كند كه اين كار بايد باسرعت هرچه تمام‌تر خاتمه يابد. اما اگر مغز انسان احساس كند كه بايد برنامه كاري اش را با سرعت به پايان برساند چه اتفاقي مي‌افتد؟ اغلب اوقات ممكن است فرد اصلا كار مورد نظر را آغاز نكند. پس شروع يك كار بدون شتاب بهتر از اصلا شروع نكردن است.
هميشه خودتان را با خودتان مقايسه كنيد نه با ديگران:
مقايسه خود با ديگران و اينكه نتيجه تلاشتان چه بوده و در چه جايگاهي قرار گرفته ايد، كشنده انگيزه و قوه خلاقيت انسان است. هميشه افراد بي شماري هستند كه از شما تواناترند و معدود افرادي هم هستند كه از همه پيشي گرفته‌اند؛ هم از بعد مادي و هم معنوي، بنابراين فقط قواي خود را روي خود، برنامه‌اي كه در پيش داريد و البته نتيجه‌اي كه عايدتان مي‌شود، متمركز كنيد و دريابيد كه چگونه مي توانيد برنامه ريزي ذهني تان را بهبود ببخشيد و به مرحله اجرا در آوريد. بررسي مجدد نتايج حاصله نيز اهميت زيادي دارد. با اين كار شما مي توانيد اشتباه هاي گذشته را پيدا كرده و از تكرار مجدد آن يا انجام خطاهاي مشابه جلوگيري كنيد. يكي ديگر از مزاياي بررسي مجدد نتايج به دست آمده، ايجاد انگيزه مضاعف است. درك اين موضوع كه حاصل تلاش هاي شما چه بوده و در چه جايگاهي قرار گرفته ايد، توان و اشتياق شما را چند برابر مي كند و اغلب از موفقيت و پيروزي خود شگفت زده خواهيد شد.
موفقيت خود را هميشه به ياد داشته باشيد:
هميشه و در همه حال به جاي فكر كردن به شكست ها و ناكامي ها، موفقيت ها و كاميابي هايتان را به خاطر بسپاريد. بهتر آن است كه آنها را يادداشت كنيد؛ حتي با ذكر جزئيات، زيرا فراموش كردن موفقيت بسيار آسان است و گاهگاهي مراجعه به نوشته هايتان مي تواند خاطرات خوبي را در شما زنده كند و البته انگيزه كار و تلاش را در وجود شما زنده و تازه نگه دارند.
مانند يك قهرمان رفتار كنيد:
يك روانشناس خوب شما را دعوت ميكند كه داستان زندگي قهرمانان را بخوانيد و رفتار و كردار آنان را سرمشق خود قرار دهيد و به سخنان آنان گوش فرادهيد. كشف كنيد كه در كار و تلاش آنان چه ويژگي خاصي وجود داشته كه سبب موفقيت شان شده. اما هميشه به خاطر داشته باشيد اين افراد همانند ما و ساير افرادند و بنابراين، به جاي اينكه آنان را در مقام رفيعي بنشانيد و تحسينشان كنيد، اجازه دهيد كه الهام بخش شما باشند.
سعي كنيد محيط كارتان را با كمي تفريح قابل تحمل كنيد:
به خاطر داشته باشيد كه در فضاي كاري اي كه خلق مي‌كنيد يا در برنامه اي كه در نظر داريد، جايي هم براي كمي تفريح و شوخي در نظر بگيريد. با اين كار انگيزه كافي براي انجام كار و به پايان رساندن آن خواهيد داشت.
فقط به دنبال راحتي نباشيد:
با بي حالي كه نوعي تنبلي است، خداحافظي كنيد و براي ايجاد انگيزه در خود، با مشكلات مبارزه كنيد.
از شكست نهراسيد:
به جاي هراس از شكست، آن را به عنوان نوعي اطلاعات مفيد و ضروري و يك بخش طبيعي از موفقيت بپذيريد. يكي از بسكتباليست هاي مشهور مي‌گويد: بيش از 9هزار خطا داشتم و تقريبا 300بازي را باختم. 26مرتبه به من اعتماد كردند تا ضربه پيروزي را بزنم و من موفق نشدم. بارها و بارها در زندگي شكست خوردم و به همين دليل است كه در زندگي موفق شده‌ام. بنابراين از شكست هايتان تجربه كسب كنيد و از خود بپرسيد اين بار، اين شكست چه درسي به من مي دهد؟
در مورد كاري كه مي خواهيد انجام دهيد، مطالعه كنيد:
هنگامي كه كاري را آغاز مي كنيد، درباره فرايند كار پژوهشي به عمل بياوريد. با اين كار شما از ميزان كاري كه در پيش رو داريد و مشكلاتي كه ممكن است با آن برخورد كنيد، آگاه مي شويد. گاهي اوقات توقع يا انتظار بي جا سبب كاهش انگيزه و هدر رفتن اشتياق و جديت اوليه فرد مي شود. با مديريت خواسته هايتان مي توانيد از هدر رفتن نيروي حاصله از اشتياق جلوگيري كنيد و انگيزه و توانايي هايتان را تا پايان كار حفظ كنيد. دانستن اين موضوع كه بر سر كساني كه در موقعيت مشابه شما قرار داشته‌اند، چه آمده، چه مسيري را طي كرده و چه گام‌هايي برداشته‌اند، بسيار مفيد و آموزنده است. مي‌توانيد با تلفيق روش انتخابي آنها و آنچه خود در ذهن داريد، روش كاري مناسبي را انتخاب و فعاليت خود را شروع كنيد. اين وضعيت ميزان نگراني هاي شما را كاهش مي دهد و بهتر مي توانيد اوضاع كاري را تحت كنترل خود داشته باشيد؛ چه از بعد احساسي و چه از بعد عملي، چون حداقل تا حدودي مي‌دانيد كه ديگراني كه چنين راهي را رفته‌اند با چه وقايعي مواجه شده‌اند و اين آگاهي از بعد احساسي و عملي سبب تشويق و دلگرمي شما مي‌شود.
معين كنيد كه چرا مي خواهيد اين كار را انجام بدهيد:
اگر نمي دانيد كه به چه دليل مي خواهيد چنين كاري را انجام دهيد يا اينكه دليل كافي براي انجام آن نداريد، پس خاتمه دادن آن براي شما بسيار مشكل خواهد بود. كاري را برگزينيد كه دليل قوي و كافي براي انجام آن داشته باشيد. اگر نتوانستيد، انجام اين فعاليت را متوقف كنيد و به جاي آن، فعاليت ديگري را كه دلايل انجام آن قوي تر و واضح تر است آغاز كنيد.
هدف هاي خود را يادداشت كنيد:
هدف و منظور خود را از انجام آن فعاليت بنويسيد، سپس آن را روي ديوار، رايانه، يا آينه بچسبانيد. با اين كار در طول روز، مراحل انجام كار را مرور مي كنيد و اين آگاهي تداوم كار را براي شما آسان تر مي كند.
با ديد مثبت براي انجام كار فعاليت كنيد (براي مثبت‌انديشي تلاش كنيد):
بياموزيد كه بيشتر اوقات مثبت‌انديش باشيد و ياد بگيريد كه افكار منفي را قبل از آنكه سد راه شما باشند، از سر بيرون كنيد. ممكن است كه همه نتوانيم هميشه مثبت انديش باشيم، اما باور كنيد كه بيشتر ما مي توانيم اين حس را در خود تقويت كنيم و نتيجه حاصل نيز مي تواند به تلاش بيشتر ما كمك كند.
كمتر تلويزيون تماشا كنيد:
آيا از جمله كساني هستيد كه زياد تلويزيون تماشا ميكنند؟ تلاش كنيد كه كمتر به تماشاي برنامه هاي تلويزيوني بنشينيد و فعاليت هاي مورد علاقه خود را در زندگي واقعي دنبال كرده و با روش هاي خودتان انجام دهيد.
برنامه كاري تان را به چندين برنامه كوچك تر تبديل كنيد:
هنگامي كه پروژه بزرگي در دست داريد، آن را به چند بخش كوچك تر تقسيم كنيد، سپس با تمركز روي نخستين بخش كار، فعاليت خود را آغاز كنيد و وقتي اين بخش تمام شد، بخش بعدي را آغاز كنيد. موفقيت هاي كوچكي كه در انجام بخش هاي اوليه به‌دست مي آوريد، انگيزه شما را افزايش مي دهد و از تمركز روي كل كار كه ممكن است سبب دلسردي شما شود، جلوگيري مي كند. اگر اين روش را دنبال كنيد خود شما هم از نتيجه‌اي كه مي‌گيريد، شگفت زده خواهيد شد.
اطلاعات موجود را بازنگري كنيد:
داشتن اطلاعات لازم در آغاز هركاري، امري ضروري است، اما گاهي جامعه و رسانه ها اطلاعاتي را به انسان منتقل ميكنند كه بار منفي دارد. پس محفوظات ذهني خود را ارزيابي كنيد. نكات منفي را حذف كرده و با توجه به بينش خود، از اطلاعات مفيد و مثبت براي دستيابي به هدف تان استفاده كنيد.
قوه خلاقيت خود را به كار بگيريد:
كاغذي را برداريد و در بالاي كاغذ بنويسيد كه دوست داريد در چه زمينه‌اي فعاليت كنيد. شايد هدف شما كسب درآمد بيشتر يا مبارزه با بيماري و به دست آوردن نهايت سلامتي باشد. اكنون 20 روش، ايده يا عقيده در مورد موضوع مورد نظر بنويسيد. سعي كنيد 10ايده ديگر به ليست خود اضافه كنيد؛ البته همه اين ايده‌ها مفيد يا خوب نيستند. اكنون از قوه خلاقيت خود استفاده كرده و ايده هايي را كه در رسيدن به هدف براي شما مفيدند، پيدا كنيد. حسن اين كار اين است كه نه تنها قوه خلاقيت خود را به كار گرفته‌ايد، بلكه دريافته‌ايد كه تا چه حد خلاق هستيد؛ هم انگيزه انجام كار را در خود زنده كرده و هم از نظر روحي شرايط مناسبي براي خود فراهم كرده‌ايد.
در يابيد كه چه چيزي سبب شادي و خوشحالي شما مي شود:
همه ما مي‌دانيم كه شرايط ويژه‌اي يا كارهاي خاصي سبب شادي ما مي شوند، پس كاري كه شما را شاد مي كند، انجام دهيد؛ هر اندازه كه مي توانيد يا مي خواهيد. البته بايد مراقب باشيد كه اين خواسته با آداب و رسوم اجتماعي كه در آن زندگي مي كنيد و با باور‌هاي انساني و مذهبي در تضاد نباشد.
به گفته هاي حكيمانه گوش دهيد:
يك كتابخانه كوچك براي خود ترتيب دهيد. جمله هايي را كه سبب پيشرفت فردي و ايجاد انگيزه مي‌شود بنويسيد يا ضبط كنيد. زماني كه سوار اتوبوس يا مترو هستيد، هنگام رانندگي، دوچرخه سواري، دويدن يا پياده روي، به آن گوش كنيد يا در حالي كه مشغول انجام كاري هستيد، يادداشت هايتان را بخوانيد، با يك نفر متخصص به مشاوره روانشناسي بپردازيد و همچنين مي توانيد از مشاوره آنلاين استفاده كنيد.
فراتر از محيط زندگي و حد توانايي تان فكر كنيد:
تصور نكنيد كه آينده را فقط توانايي هاي شما و آنچه اكنون داريد، مي‌سازد. دنيا محدود نيست. توانايي هاي شما بسيار بيشتر از آني است كه تصور مي كنيد. با به كارگيري تجربه هايي كه تاكنون به‌دست آورده‌ايد و آنچه اكنون هستيد، آينده‌اي را برنامه ريزي كنيد كه در آن محدوديت هاي كمتري وجود داشته باشد؛ يعني افق ديد خود را وسيع‌تر كنيد.
زمان را در نظر داشته باشيد:
هر روز را بشماريد. شما همه روز‌هاي دنيا را در اختيار نداريد. زندگي كوتاه است، بنابراين امروز را دريابيد و كاري را كه مي خواهيد انجام دهيد. فردا هم كارهاي ديگري براي انجام دادن وجود دارد.