چه زماني بايد به روانپزشك يا روانشناس مراجعه كنيم؟
اهميت مشاوره قبل از ازدواج
نوجوان سالم كيست؟
تفاوت روانشاس و روانپزشك
چطور همسر خوبي باشيم
معني مديتيشن
مديتيشن چيست؟
مديتيشن به معناي متمركز كردن ذهن است. اين تمركز ميتواند بر روي يك صدا، عبارت يا دعا، شئ، تصوير، آگاهي از خويشتن، نحوه تنفس، فرائض ديني و... صورت گيرد. هدف از اين كار آگاهي از لحظه حال، رسيدن به آرامش، و كاهش استرس است. مديتيشن موجب ارتقاي شخصيت و رشد روحاني و معنوي مي شود.
هدف از مديتيشن:
مديتيشن مي تواند به آرامش افراد در استرس، به حفظ سلامتي و به بهبودي بيماران كمك كند. كساني كه مديتيشن را به صورت مرتب انجام مي دهند، هم كمتر دچار اضطراب و افسردگي مي شوند و هم شادماني و رضايت بيشتري از زندگي دارند. مديتيشن آرامش عميقي ايجاد مي كند كه در آن احساس توازن و تعادل فكري خواهيد كرد. دستاورد اين تعادل فكري افزايش بصيرت، ارتقاي افكار، و خونسردي در برخورد با مشكلات است. آرامش و خود شناسي بيشتر و پذيرش بهتر ديگران روابط اجتماعي را نيز دگرگون مي كند. مديتيشن با ايجاد شرايط رهايي از استرس مي تواند به كاهش علائم بسياري از بيماريها كمك كند.
فوايد مديتيشن:
ريلكس بودن و كمتر اضطراب داشتن
متمركز بودن و كمتر پراكنده بودن
آرامتر بودن، فارغ از نگراني‌هاي مداوم
كسب درك بهتر از خودمان، زندگي‌مان و ديگران
افزايش احساسات مثبتي مانند عشق و شفقت.
بيشتر ما خواهان ذهني آرامتر، شفاف‌تر و شادتر هستيم. اگر مضطرب يا در حالتي منفي باشيم ، اين ما را ناراحت مي‌كند. اين امر به صورتي نامطلوب بر سلامت ما تأثير مي‌گذارد و مي تواند بر موقعيت كاري، زندگي خانوادگي و روابط دوستانه ما تأثير بگذارد.
اگر ما سرشار از اضطراب يا كم حوصله‌ايم، شايد در جستجوي روشي ـ مثل مديتيشن ـ باشيم تا به ما كمك كند. مديتيشن به ما كمك مي‌كند تا بر نقاط ضعف ناشي از احساساتمان غالب شويم بدون آنكه هيچ تأثير منفي بر ما بگذارد.
لازم است كه رويكردي واقعي بر مديتيشن يا ذهن آگاهي داشته باشيم. اين ابزاري است كه با به‌كار گرفتن آن مي‌توانيم به نتايج مثبت برسيم، البته اين درمان سريع براي همه چيز نيست. هرگز با يك علت نمي‌توان به نتيجه رسيد، لازم است كه چندين علت و شرايط در كنار هم گرد آيند. مثلاً اگر فشار خون ما بالاست مديتيشن ميتواند به ما كمك كند، البته اين نتيجه با تغيير رژيم غذايي ، ورزش و دارو به‌دست خواهد آمد.
مديتيشن يعني چه
سه نوع مختلف از ساده ترين و متداول ترين انواع حركات در مديتيشن پزشكي، بصورت زير است:
۱- چهار زانو نشسته، و هر پا را زير زانوي مخالفش جـمع كنـيـد. سـتون فــقراتتان را صاف نگه داشتـه و مهره هاي پائينيتان را كمي بـسمت جلو خم كنيد.
۲- نشـسته و پـاها را صاف به سمت بيرون بگذاريـد. يعني يك پا را زير ران مخالفش گذاشته و پاي ديـگـر را روي قوزك پاي اول قرار دهيد. با اين كار پا درحالت استراحت قرار ميگيرد. ستون فقراتتان را صاف كنيد. اين نيمي از حركت لوتوس است.
۳- اين نوع هم شبيه بنوع اول است اما پاي بالايي روي ماهيچه ساق پاي ديگر قرار مي گيرد بــه جاي اينكه زير ران گذاشته شود. حتماً دراين حركت مهره هاي پائينيتان را به جلو متمايل كنيد.
تاريخچه مديتيشن:
مديتيشن سالهاي سال است كه انجام مي شود. مذاهب مختلف در سر تا سر جهان روشهاي متنوعي از تمرينات مديتيشن را ارائه داده اند. از جمله مراسم مذهبي مسيحي، تمرينات نشسته بودايي، حركات چرخشي صوفيان، و....
گذشته از مراسمهاي مذهبي متداول و زمينه هاي فرهنگي و هيپنوتيزم درماني، مديتيشن را مي توان به صورت فردي براي غلبه بر استرس و درد به كار برد.
انواع مديتيشن:
به طور كلي دو نوع مديتيشن وجود دارد.
١- مديتيشن از طريق تمركز
٢- مديتيشن از طريق تفكر
در مديتيشن از طريق تمركز فرد توجه خود را بر روي تنفس، تصوير واقعي يا خيالي، يك صدا، كلمه يا عبارتي كه به آرامي يا با صداي بلند تكرار مي شود (مانترا)، و يا بر حركات مشخص مانند حركات تاي چي، يوگا ، چي كونگ متمركز مي كند. به دنبال تمركز، نگراني و اضطراب محو شده احساس آرامش جاي آن را مي گيرد. اين آرامش اثرات فيزيولوژيك مفيدي بر بدن دارد.
در مديتيشن از طريق تفكر، فرد از تمامي توجه خود براي آگاهي استفاده مي كند. تفكر درحالت آرامش و به منظور شناخت خويشتن صورت مي گيرد و آگاهي از افكار ، احساسات طبيعي، قوه ادراك و احساس به دست مي آيد. از اين طريق سكون و آرامش ذهن ، تسلط بر خويشتن و خونسردي حاصل مي شود.
روشهاي مختلف مديتيشن آميزه اي از فرهنگها و مذاهب هستند ولي اساس همه آنها را اين دو روش تشكيل مي دهد. براي مثال مي توانيد ازيكي از روشهاي ساده مديتيشن پنج دقيقه اي روزانه نوشته سلن ييگر selen yeager استفاده نمائيد.
در اين روش ساده، فقط كافيست شما مكاني آرام وبدون مزاحمت پيدا كنيد وبنشينيد فراموش نكنيد كه پشت شما بايد مستقيم وبدون خميدگي(قوز)باشد دستان خود را به حالتي كاملا آرام و راحت در كنار خود قرار دهيد، اجازه دهيد تا چشمان شما به طرف پايين نگاه كند البته از خيره شدن به زمين خودداري نماييد وبسيار آرام وعميق ومنظم نفس بكشيد، با تمركزو احساس سرشاراز شكر گزاري ازآفريدگار يا قدرت بي انتها ادامه دهيد.
اگر كمي افكارشما شناور است اشكالي ندارد،اگر احساس سنگيني چشم داشتيد چشمان خود را ببنديد، بسيار آرام باشيد واين تمرين را هر روز ادامه دهيد اگر دو بار در روز اين تمرين را انجام دهيد و زمان آنرا به بيست دقيقه برسانيد بسيار موثرتر خواهد بود.نگران نباشيد به راحتي آنرا انجام خواهيد داد و تاثير شگفت انگيز آنرا خواهيد ديد.
معني مديتيشن
مراحل مديتيشن
آسودگي از شكايت هاي روان تني
نوآموز در مرحله اول بايد معتقد باشد كه هدف او از اين تمرينات چيست زيرا در صورت اعتقاد به اين تمرينات نتيجه خوب حاصل مي شود.
همانطور كه در بخش ورزش و تناسب اندام نمناك گفته ايم در يك مكان يا محيطي مناسب كه نه زياد نرم باشد و نه زياد سخت و ناهموار تمرينات را انجام دهيد . خود را در كانون انرژي هاي مثبت كه رو به قبله است قراردهيد و فضا را كاملاً روحاني و معنوي كنيد.
قرار ملاقات و كارهاي خود را در محل انجام تمريناتانجام ندهيد. قبل از شروع تمرين در ذهن خود زمان خاصي را براي انجام مديتيشن تعيين كنيد. تمرين زمان 15 دقيقه تا 30 دقيقه را انتخاب و در ذهن خود آنرا تكرار نماييد.
در صورت علاقه مي توانيد اين زمان را تا يك ساعت افزايش دهيد. با انجام اين امور فكر و روح خود را تصفيه كنيد و براي خود تصاوير تخيلي و خرافي نسازيد تا بتوانيد بر شادي ها و اندوه هاي گذرا وتعلقات پوچ غلبه نماييد.
مديتيشن شمارش نفس ها
هدف اصلي مديتيشين انجام كاري در زماني، معين است . در اين مرحله دم و بازدم خود را بايد به شكل ريتم خاص در آورده و تعداد بازدم ها را بشماريد و كاملا به تنفس خود توجه كنيد و اگر افكارتان پراكنده شد به آرامي به اين فعاليت بازگرديد.
اگر افكار و ادراك شما آگاهانه بود شما از دستورات اصلي اين تمرين منحرف شده ايد بنابراين شمارش را تا عدد چهار ادامه داده و دوباره از يك شروع كنيد . زماني كه احساس نموديد به شمارش يا هر چيز ديگر مي انديشيد از مسير اصلي منحرف شده ايد پس دوباره به شمارش بازگرديد .
زماني كه احساس نموديد تنفستان تغيير كرده يعني دوباره از مسير اصلي منحرف شده ايد. فكر كنيد آرام و راحت د ركف درياچه اي با آبي زلال نشسته ايد مي دانيد كه حبابهاي بزرگ چقدر آرام تاسطح آب بالا مي آيند .
احساس و درك خود را چون حبابي در فضاي دريا تصور كنيد كه از اين فضا عبور كرده و از آن خارج مي شود براي كامل كردن اين مرحله از پنج تا هفت يا هشت ثانيه زمان نياز است زماني كه فكر يا احساسي در شما پديد مي آيد خيلي ساده آنرا مي بينيد تا وقتي از آب گذشته و از فضاي ديد شما خارج گردد سپس تصور حباب دوم را آغاز نماييد تا الي آخر.
راحتي خيال
در اين روش تعمق و تامل بر حركاتي كه خود به خود در جسم ايجاد مي شوند ، است. در مكان يا وضعيتي راحت دستهاي خود را روي سينه يا شكم بگذاريد . اين تمرين را مي توانيد به صورت نشسته روي زمين يا نشسته بر روي يك صندلي راحت انجام دهيد و انگشتان خود را كاملا باز كنيد تا انگشتانتان يكديگر را لمس نكنند .
حركات سينه و شكم را بيد با انگشتان خود كاملا حس كنيد و با قدرت بررسي كنيد هرگاه احساس نموديد با استفاده از كلمات در حال تفسير ادراك خود هستيد شما از اصول مديتيشن منحرف شده و بايد به آرامي دوباره خود را به جاي اصلي بازگردانيد يا اگر در حركات تنفسي خود تغييري حس كرديد يا فكرتان درگير اتفاقاتي كه در درونتان شد فوراً به جاي اوليه برگرديد .
تفاوت اين مديتيشن اينگونه است كه به جاي چشم از انگشتان و بجاي شي طبيعي از حركات منظم جسم خود استفاده مي كنند.دو هفته اول به هر جلسه پانزده دقيقه زمان اختصاص دهيد و براي هفته سوم و چهارم زمان را به بيست و پنج دقيقه افزايش دهيد و پس از يك ماه در صورت مفيد بودن اين روشرا در برنامه خود قرار دهيد.
مدتيشن مانترا ( يا ذكر گفتن )
از نظر روانشناس باليني بيشتر از انواع ديگر اين مدتيشن مورد استفاده قرار مي گيرد كه در آن بصورت ذكر بارها عبارت يا جمله اي كه مانترا مي ناميم را به كار مي بريم. در اين مرحله نوآموز اينگونه تمرينات را بايد زير نظر استاد انجام دهد زيرا در صورتي كه خود اين كار را انجام دهد مشكلات فراواني براي او ايجاد مي شود.
