هيپنوتيزم درماني

سلامت نيوز:يك متخصص روانشناسي كودك و نوجوان، اظهار كرد: هيپنوتيزم تمركز عالي فكر است و متخصصين روانپزشكي و روانشناسي باليني دوره ديده در اين زمينه، با ايجاد تمركز و القا مي‌توانند فرد را هيپنوتيزم كنند.

دكتر فايق يوسفي در گفت‌وگو با ايسنا، گفت: هپنوتيزم تاريخچه پر رمز و رازي دارد و اين موضوع به قرن ۱۷ بازمي‌گردد.

وي با اشاره به اينكه هيپنوتيزم در آن دوران طرفداران زيادي پيدا كرد و بيماران نيز به اين وسيله درمان مي‌شدند، افزود: به مرور زمان فهميدند كه هپنوتيزم مغناطيس نيست فقط با ايجاد تمركز و تلقين كردن اتفاق مي‌افتد و دانشمندان متعددي به اين نتيجه رسيدند كه "هيپنوتيزم" تمركز عالي فكر است كه با ايجاد تمركز و القا مي‌توان فرد را به اين حالت برد.

اين متخصص روانشناسي كودك و نوجوان در دانشگاه علوم پزشكي كردستان، با اشاره به اينكه هيپنوتيزم بايد فقط در اختيار متخصصين روانشناسي و روانپزشكي باليني كه دوره ديده در هيپنوتيزم هستند انجام شود، افزود: فردي كه هيپنوتيزم مي‌كند، بايد با آسيب شناسي آشنا باشد و بيماري‌هاي روانپزشكي را بشناسد؛ چراكه انجام هيپنوتيزم براي يك سري از اختلال‌هاي روانپزشكي، مضر است.

يوسفي با بيان اينكه به طور كلي هيپنوتيزم در درمان بيمارهاي روانپزشكي شديد مانند پارانويا و اسكيزوفرني ممنوع است، افزود: هيپنوتيزم براي كساني كه بيماري قلبي و عروقي دارند، مضر است؛ چون اگر فردي كه هيپنوتيزم مي‌كند روانپزشك يا متخصص روانشناسي نباشد، نمي‌تواند درست تلقين كند و فرد را در معرض خطر سكته قلبي قرار دهد.

وي عنوان كرد: هيپنوتيزم بحثي كاملا پزشكي و روانشناسي است و نبايد ديگران براي سرگرمي و تفنن از آن استفاده كنند و بايد نسبت به افراد غيركارشناس كه اين كار را انجام مي‌دهند، پيگرد قانوني انجام شود؛ چراكه به جان و روان افراد آسيب مي‌رسانند.

اين متخصص روانشناسي كودك و نوجوان در دانشگاه علوم پزشكي كردستان، با بيان اينكه هيپنوتيزم يك تكنيك است كه همراه با ساير تكنيك‌هاي روانشناسي ديگر بر روي اختلالات روانپزشكي كاربرد دارد، گفت: از هيپنوتيزم مي‌توان براي درمان ساير بيماري‌ها و كساني كه از ارتفاع، آسانسور، رعد و برق و حيوانات و... و. مي‌ترسند، استفاده كرد.

يوسفي افزود: هيپنوتيزم براي افرادي كه در زندگي روزمره‌شان دچار استرس و افسردگي هستند و همچنين كاهش درد بيماران، سرطان در كودكان و بزرگسالان تا حد زيادي مفيد است.

اين متخصص روانشناسي كودك و نوجوان در دانشگاه علوم پزشكي كردستان، افزود: فردي براي لكنت زبان به بيمارستان مراجعه كرد و دليلش را نمي‌دانست كه چطور دچار شده است، به وسيله هيپنوتيزم فهميديم كه اين فرد در دوران ابتدايي به دليل درس نخواندن، توسط پدرش به شدت تنبيه شده و به مرور زمان به لكنت زبان مبتلا شده است. در واقع هيپنوتيزم دليل بيماري را معلوم و روش درمان را آسان مي‌كند.

يوسفي با اشاره به اينكه تاثير هيپنوتيزم بر روي كاهش درد دندان، بدون تزريق در دندانپزشكي نيز كاربرد دارد، افزود: استفاده از هيپنوتيزم براي افرادي كه به ماده بي‌حسي قبل از درمان دندان آلرژي و يا از ترزيق وحشت دارند، مي‌توان با القا و تلقين دندان فرد را بي‌حس كرد و بدون درد، مرحله درمان دندان را شروع كنند.

وي با بيان اينكه زايمان‌هاي بدون درد يا با درد اندك از طريق هيپنوتيزم امكان پذير است، خاطرنشان كرد: مادران باردار از اوايل بارداري مي‌توانند به متخصص روانپزشكي و روانشناسي دوره ديده در هيپنوتيزم مراجعه كرده و چند بار در اين دوران هيپنوتيزم مي‌شوند و در زمان زايمان، پزشك متخصص در اتاق عمل فرد را هيپنوتيزم مي‌كند و بدون درد و راحت زايمان مي‌كند.

منبع : سلامت نيوز

هيپنوتيزم يا همان خواب عميق استفاده زيادي در عمل هاي جراحي و برطرف كردن درد دارد كه بستگي به شرايط خاصي داشته و مي تواند خود به عنوان درماني براي برخي بيماريها باشد.

«ساعت گرد به دنبال زنجير براق و زيبايش چپ و راست مي رود و چشم هاي دخترك آنقدر دنبال ساعت مي دود كه دست آخر سنگين مي شود و پلك هايش روي هم مي افتند...»اين صحنه تكراري را تا حالا هزار بار در فيلم ها و سريال ها ديده ايد؛ ديده ايد وقتي فرد هيپنوتيزم مي شود، ديگر اختيار دست خودش نيست و گوش به فرمان فردي است كه هيپنوتيزمش كرده... انگار يك آدم مسخ شده كه گوش به فرمان هيپنوتيزورش است و اگر او حتي بگويد «خودت را به چاه بينداز»، لحظه اي شك نمي كند و همان كار را انجام مي دهد!
اما آيا واقعا هيپنوتيزم يك خواب مصنوعي است كه مي تواند عقل و منطق فرد را زائل كند؟! آيا مي توان با هيپنوتيزم فرد را تسخير كرد و كنترل رفتارش را دست گرفت؟ اصلا هيپنوتيزم به چه دردي مي خورد؛ فقط براي يادآوري خاطرات دور و دراز است يا...؟

يك اسم بي مسما كه دردسرساز شد!
كلمه «هيپنوز» را از اسم الهه خواب يونان به نام «هيپنوز» گرفته اند كه چشمانش بسته است و انگار خوابيده و از آنجا كه فردي كه هيپنوتيزم شده، چشم هايش بسته مي شود اين اسم را براي هيپنوز انتخاب كرده اند اما اين اسم بسيار بي مسماست و باعث مشكلات زيادي هم شده!
چون هيپنوز اصلا خواب نيست و كساني كه هيپنوتيزم مي شوند، عموما بعد از بيرون آمدن از اين حالت ادعا مي كنند «ما كه خواب نبوديم!» و اين ادعا كاملا هم درست است، تنها شباهتي كه هيپنوز و خواب به هم دارند، اين است كه فرد چشمانش بسته و صورتش آرام است اما فرد هيپنوتيزم شده كاملا بيدار و هوشيار است و حتي امواج مغزي اش هم به فردي كه خواب است شباهت ندارد.
در واقع هيپنوز حالتي از ذهن است كه در آن فرد براي مدتي ذهن نقاد خود را آرام مي گذارد و اجازه مي دهد جملات فرد هيپنوتيزور (فرد انجام دهنده هيپنوتيزم) به نوعي خودآگاهش را دور زده و به ناخودآگاهش نفوذ كند.
اولين مرحله اين است كه فرد هيپنوتيزور بتواند اعتماد فرد هيپنوتيزم شونده را جلب كند و ترس ها و باورهاي غلط هيپنوتيزم او را از بين ببرد، چون در غير اين صورت شانس هيپنوتيزم شدن بسيار كم مي شود. مثلا اگر هيپنوتيزور بدون هيچ توضيحي، بعد از بسته شدن چشم هاي فرد به او بگويد:«تو خوابي و الان خوابت عميق تر مي شود!»
ممكن است ذهن نقاد فرد سريع فعال شود چون او مي داند كه خواب نيست! يا اگر تصور فردي از هيپنوتيزم اين باشد كه در اين حالت نمي تواند تكان بخورد اما متوجه شود كه مي تواند پايش را تكان دهد، قاعدتا ذهن نقادش تحريك مي شود و با خود تصور مي كند كه چون مي تواند پايش را تكان دهد، پس هيپنوتيزم نشده و حرف هاي هيپنوتيزور به دردش نمي خورد! پس پيش از هر اقدامي فرد بايد در مورد هيپنوتيزم توسط هيپنوتيزور كاملا توجيه شده باشد.

عمق هيپنوتيزم چقدر است؟!
هر قدر فرد اعتماد بيشتري به هيپنوتيزور داشته باشد، تلقين پذيري اش افزايش مي يابد و اين حالت مي تواند بيانگر «عمق هيپنوز» باشد. براي عميق شدن هيپنوز و تاثيرگذاري بيشتر تلقين ها بهتر است هيپنوتيزور كارش را با تلقين هاي ساده شروع كند تا فرد اعتمادش بيشتر و بيشتر شود و هيپنوز عميق تر شود؛ در اين مرحله كار مي تواند تا جايي پيشرفت داشته باشد كه فرد با چشمان باز، چيزي را كه وجود ندارد ببيند يا برعكس، چيزي را كه وجود دارد نبيند!
فردي كه هيپنوز عميق را تجربه مي كند، درست مثل كسي كه غرق كتاب خواندن يا تماشاي فيلم شده، تمام حواسش معطوف به هيپنوتيزور و تلقيناتش خواهد بود اما به محض اينكه احساس كند در خطر است، مثل وقتي كه صداي آژير آمبولانس و ... به گوش مي رسد، به راحتي از هيپنوز خارج مي شود و خودش را نجات مي دهد.

سوءاستفاده از هيپنوز؟!
هيپنوتيزم بايد يك بازي برد - برد باشد تا ادامه پيدا كند؛ يعني علاوه بر خواست و توانايي هيپنوتيزور ، فرد هيپنوتيزم شونده هم بايد معتقد باشد كه اين كار به سلامتش كمك مي كند و برايش سودمند است؛ در غير اينصورت هيپنوتيزم هيچ كاري از پيش نخواهد برد؛ بنابراين بسيار بسيار بعيد است كه بتوان فردي را به زور هيپنوتيزم كرد يا به هر شيوه اي از هيپنوز سوءاستفاده كرد چون فرد كاملا متوجه اوضاع است و مي تواند در كسري از ثانيه كنترل اوضاع را به دست بگيرد.
هيپنوز به هيچ وجه زمينه را براي سوءاستفاده بيشتر و بهتر فراهم نمي كند و تبليغاتي كه در فيلم ها ديده ايم، پايه اين افكار نادرست هستند. حتي برخي از استادان خارجي هيپنوز معتقدند در حالت هيپنوز، احتمال سوءاستفاده از فرد كاهش مي يابد چون فرد در اين حالت هوشياري بيشتري دارد. لحن و آهنگ سخن را بهتر درك مي كند و در يك كلام احتمال گول خوردنش كمتر مي شود!

حالا كم كم چشمات سنگين ميشه!
نكته جالب توجه اينكه جمله هاي هيپنوتيزور بايد در راستاي باورهاي بنيادين فرد باشد تا او بتواند اين جمله ها را باور كند و بپذيرد اما اگر اين جمله ها مغاير باورهاي بنيادينش باشد يا به گونه اي باشد كه منطقش فعال، هوشيار و حساس شود، فرد سريعا از حالت هيپنوز خارج و تلقين بر او بي اثر مي شود.
بنابراين در حالت هيپنوز ، حتي در عميق ترين حالت هايش كه فرد مي تواند بي حسي را تجربه كند يا دچار توهم شود، فرد كاملا مي داند كه چه اتفاقي در حال وقوع است و كنترل اوضاع را به دست دارد و اگر مسئله اي پيش بيايد كه مخل سلامتش باشد يا با اعتقادها و باورهايش متناقض باشد به راحتي از حالت هيپنوز خارج مي شود و در اين مورد (خارج شدن از هيپنوز) جاي هيچ نگراني نيست.
البته تنها محدوديت استفاده از هيپنوتيزم براي 2 گروه از افراد مطرح است؛ يكي افرادي كه بهره هوشي پايين (زير 70) دارند زيرا تمركز كافي براي دنبال كردن صحبت هاي هيپنوتيزور را ندارند و دوم كساني كه از بيماري هاي شديد رواني (مثل مانيا، سايكوز يا جنون) رنج مي برند چرا كه ممكن است استفاده نادرست از هيپنوز بيماري اين افراد را تشديد كند.

به چه دردي مي خورد؟
هيپنوتيزم كاربردهايي در كارهاي درماني دارد و بيشترين استفاده اش در محدوده روانپزشكي و روان درماني است. هيپنوتيزم مي تواند به عنوان ضد درد در انجام اعمال جراحي (زماني كه فرد در استفاده از مسكن محدوديت دارد)، زايمان بدون درد، كاهش درد بيماران مبتلا به سرطان كه به مسكن ها پاسخ نمي دهند و ... كمك كننده باشد.
از آنجا كه سيستم عصبي بدن در تمام قسمت هاي بدن از جمله قلب، گوارش و ... دخالت دارد، اعصاب فرد مي تواند روي درمان يا تشديد بيماري ها تاثير بگذارد؛ پس اگر فرد آرامش بيشتري داشته باشد، احتمال درمان بيشتر يا روند درمان تسريع مي شود. به اين ترتيب مي توان گفت هيپنوز مي تواند بر درمان يا تسريع درمان موثر باشد.
به علاوه هيپنوز در كاهش يا رفت تمام بيماري هايي كه با استرس و فشار تشديد مي شوند، كاربرد دارد؛ مثل سردرد يا اسپاسم هايي كه با استرس آغاز مي شود.
از ديگر كاربردهاي هيپنوز استفاده از آن براي درمان كمكي در ترك سيگار، ناخن جويدن، بازي با مو و كندن آن، كنترل پرخوري هاي عصبي و لاغري است كه البته در بسياري از موارد، شواهد علمي كافي وجود ندارد.

 منبع : نمناك

بسياري از ما در فيلم ها ديده ايم كه افراد بدجنس از قدرت هيپنوتيزم براي وادار كردن فردي براي انجام كاري استفاد ميكنند اما در واقعيت هيپنوتيزم راهي جهت دسترسي به خود آگاه است. شما هميشه در كنترل هستيد . 

حقايق و رازهاي جالب در مورد هيپنوتيزم

1.معالجه امراض بوسيله هيپنوتيزم مثل هيپنوتيزم نيست. درمان با هيپنوتيزم يك هيپنوتيزم كاملا هدايت شده با هدف كمك به يك بيمار در پيشگيري از يك مشكل روانشناختي است.

 2. يپنوتراپيست ها ميتوانند گواهي و مجوز رسمي دريافت كنند اما هيچ مقرراتي در اين باره موجود نيست.

3. خود تلقيني يا تلقين بوسيله يك هيپنوتراپيست در هنگام درد زايمان ميتواند جهت كاهش درد مفيد واقع شود.

4. تحقيقات روي كورتكس مغز نشان ميدهد كه در هيپنوتيزم ، مغز تحت شرايط نوروفيزيولوژي جديدي قرار مي گيرد

5.هيپنوتراپيست ها براي هيپنوز كردن بيمار معمولا از تكنيك هاي خاص القايي همچون تجسم ، فيكس كردن چشم ها يا وضعيت و حالت جسمي استفاده مي كنند. 

6. ميزان موفقيت هيپنوتيزم تا ميزان زيادي بستگي به اين دارد كه شما تا چه حد ميتوانيد در تلقين موفق بوده ايد.

7. هيپنوتيزم نبايد براي افرادي كه از بيماري هاي شديد رواني رنج ميبرند استفاده شود.  

8. هيپنوتيزم چهار مرحله دارد :خلسه سبك، خوابگردي آشكار ، خواب مطلق و مرحله كما.

9. خود تلقيني شاخه اي از هيپنوتيزم است كه در آن فرد با استفاده از عبارات و موقعيت هاي مثبت به طور پيوسته درك خود را تغيير ميدهيد.

10.درحاليكه هيپنوتيزم ميتواند ابزار عملي مناسسب براي بيمارن خاص باشد ، نبايد جايگزيني براي درمان اصلي باشد و در جلسات روانپزشكي نبايد به عنوان تنها مورد درماني استفاده شود.

11. در تاريخ بشري هيپنوتيزم با سحر و جاد همراه است اما تاريخ علمي آن با فرانسيس مسمر و در قرن 18 ميلادي آغاز شد.

12.هيپنوتيزم به بازگشايي و كمك به افراد براي پيدا كردن خاطرات گم شده در ناهشيار كمك ميكند.

13. والديني كه از استفاده مكرر فرزند بيش فعال شان از دارو ناراحت هستند ميتوانند هيپنوتيزم را بعنوان درمان اين بيماري در نظر بگيرند. هيپنوتيزم احساس كنترل و عرت نفس را در كودك بالا برده و استرس را نيز ميكاهد. 

14.استيج هيپنوتيزم يك نوع بسيار متفاوت از هيپنوتيزم است كه در آن از روانشناسي براي پيدا كردن افراد صحيحي براي استفاده مي شود. وقتي معيارهاي مناسب را يافتيد، استيج هيپنوتيزم معمولا ميتواند افراد را بي چون و چرا وادار به انجام كاري كه از آن ها درخواست مي شود كند.  

15.براي منظم شدن، هيپنوتيزم ميتواند بعنوان ابزاري براي رسيدن به هدف شما را ياري كند و شما را در موقعيت ريلكس و خلسه مانند قرار دهد كه ميتواند كمك به قرار گرفتن تان در مسير حركت باشد.  

16 مطالعات نشان ميدهد كه برخي افراد پس از اينكه هيپنوتيزم شدند ، توانستند سيگار را ترك كنند.  

 17هيپنوتيزم فرد را در مواجهه و مغلوب شدن بر ترس ها و فوبيا ها كمك مي كند ، مغز را ياري ميكند تا بتواند ادراك خود را در هنگام مواجه با فوبيا تغيير دهد.  

. 18عوارض جانبي هيپنوتيزم نادر است اما سردرد ، خواب آلودگي، اضطراب و ايجاد خاطرات دروغين همه عوارض جانبي آن شناخته مي شوند.  

  19.عليرغم آنچه در فيلم ها ديده ايد ، نميتوان در خلسه هيپنوتيزم گير افتاد.

 20 هيپنوتيزم به درمان بيخوابي و جلوگيري از راه رفتن هنگام خواب كمك ميكند.  

21.هيپنوتيزم براي كمك به افراد جهت تحريك حواس، رفتار و افكار بيمار به كار گرفته مي شود.  

22.برخي از هيپنوتراپيست ها براي بيماراني كه توجه كوتاهي دارند از هيپنوتيزم هاي القايي سريع استفاده مي كنند.  

23.هيپنوتيزم اگر با ورزش و رژيم غذايي مناسب همراه باشد ميتواند منجر به كاهش وزن شود.  

 .24تكنيك مشترك هيپنوتيزم اين است كه به طور ذهني فرد را به سمت يك پله هدايت كند.  

25.هيپنوتيزم همچنين ميتواند كمك به از بين بردن ديگاه هاي منفي و افزايش مثبت نگري فرد كند و همين موضوع منجربه افزايش اعتماد به نفس مي شود

. 

منبع :‌ نمناك

همه چيز درباره هيپنوتيزم

سلامت نيوز: در نمايشهاي هيپنوتيزم ، لحظات مجذوب كننده اي وجوددارد، هنگاميكه شركت كنندگان نمايش را به برآشفتگي و دستپاچگي در مقابل حضار واميدارد. اما هيپنوتيزم چيزي فراتراز يك سرگرمي ميباشد. هنگامي كه توسط يك متخصص با صلاحيت بكارگرفته شود، ميتواند بسياري از مسايل مشكل ساز شما را رفع كند. به خواندن خود ادامه دهيد تا با حقايق هيپنوتيزم آشنا گرديد. 

● هيپنوتيزم چيست؟

فرهنگ لغت Webster واژه هيپنوتيزم را اينگونه توصيف مي كند: حالتي است مشابه خواب ، كه توسط كسي القا شده باشد و تلقيناتش بسادگي و بدون مقاومت توسط فرد پذيرفته ميگردد. اگر چه كارشناسان معتقدند، هيپنوتيزم بيشتر نوعي خيالبافي است تا يك خواب. 

● هيپنوتيزم

هنگام هيپنوتيزم، شما همواره هوشيار هستيد و تنها به محركات بيروني واكنش نشان مي دهيد. اين اساسا مشابه زماني است كه در حال مطالعه يك كتاب مهم و جذاب هستيد. شما حقيقتا” نميتوانيد به چيز ديگري جز موضوع آن كتاب فكركنيد. تمام توجه شما متمركز خواهد ماند، تا زماني كه وضعيت حس آگاهيتان تغيير كند. 

● هيپنوتيزم چگونه عمل مي كند؟

براي رساندن به اين حالت، فرد هيپنوتيزم كننده شما را وادار به تمركز بروي صداي خود و يا يك شيء ميكند. چيزيكه در مرحله بعد رخ ميدهيد اينست كه ذهن آگاه و هوشيار شما فعاليتش در روند تفكر كاهش مي يابد، زيرا عميقا آرامش ذهن پيدا كرده ايد. اين موضوع سبب ميشود ذهن ناخوداگاه شما در دسترس او قرار گيرد.

هنگاميكه هيپنوتيزم ميشويد، بيشتر مستعد پذيرش تلقينات در خصوص اينكه چگونه احساس كرده، رفتار نموده و بيانديشيد، خواهيد شد. زماني كه فرد هيپنوتيزم كننده با شما سخن ميگويد، ذهن ناخوداگاه شما با مقاومت كمتري تلقينات را مي پذيرد. اين دقيقا مانند حالتي است كه فرد هيپنوتيزم كننده مستقيما با شخص تصميم گيرنده در اداره و نه يك كارمند جزء صحبت ميكند. 

● اقسام هيپنوتيزم

از نقطه نظر علمي، هيپنوتيزم به سه گونه عمده تقسيم ميگردد: تلقيني، پسرفتي و تحليلي. هر كدام از اين اقسام توسط متخصصين علم هيپنوتيزم مورد استفاده قرار ميگيرند.

تلقين درماني ، زماني است كه به فرد تلقينات ساده اي القا مي شود تا طرز فكر، احساس و كردار وي را تغيير دهند تا اينگونه مشكل او را رفع كنند. هيپنوتيزم كننده هاي نمايشهاي سرگرمي نيز در اين گروه قرار مي گيرند. هر چند كه در آن كار جنبه درماني مطرح نمي باشد.

در پسرفت درماني، فرد هدايت مي شود تا خاطرات گذشته خود را بياد بياورد، تا وي بهتر بتواند به علت مشكلاتي كه اكنون از آنها رنج مي برد، پي ببرد.

سرانجام در تحليل درماني ، متخصص مي كوشد ذهن ناخودآگاه فرد را تحليل كند تا متوجه مشكل آن گردد. 

● آيا شما مي توانيد هيپنوتيزم شويد؟

از نقطه نظر تئوري، هيپنوتيزم بروي همه افراد انجام شدني است. با اين وجود استثناهايي وجوددارند.متخصصين كشف كرده اند كه هيپنوتيزم كودكان خردسال، افراد مست و اشخاص داراي بهره هوشي بسيار پايين، عملا” غير ممكن است. مضاف بر اينكه ناتواني در تمركز كامل ميتواند هيپنوتيزم شدن را براي فرد غير ميسر سازد.

براي هيپنوتيزم شدن سه پيش نياز اساسي وجود دارد: 

▪ بايد خواهان و راغب به هيپنوتيزم شدن باشيد.

▪ بايد به اينكه هيپنوتيزم بروي شما قابل انجام است باور داشته باشيد.

▪ بايد قادر باشيد آرام شده و تمدد اعصاب پيدا كنيد.

هيپنوتيزم هنگامي به بهترين صورت عمل مي كند ، كه شما شديدا” برانگيخته شده باشيد و هيپنوتيزم كننده از مشكل خاص شما كه براي كمك به او مراجعه كرده ايد، آگاه باشد.اين تصور كه افراد شكاك به هيپنوتيزم و يا داراي اراده قوي قادر به هيپنوتيزم شدن نميباشند، واهي و غير واقعي است. درحقيقت متخصصين بر اين باورند كه چنين افرادي كانديدهاي بسيار مناسبي براي هيپنوتيزم شدن هستند.هرچند كه فرد ميبايست خود مايل به همكاري باشد. 

● تلقينات پس از هيپنوتيزم

تلقيناتي كه شما را هدايت مي كند تا اينكه باورشان نماييد، مي تواند توسط صداي فرد، كلمات، حركات، اصوات خاص و حتي يك رايحه خاص آغاز گردد. با وجود اين ميتواند شستشوي مغزي طولاني مدتي براي شما ايجاد كند. براي مثال هرگاه كلمه “كاستينوپل” را مي شنويد اقدام به سرقت منازل ميكنيد. همانند شخصيت وودي آلن در فيلم نفرين عقرب.

با اين وجود،تلقين درماني بطور كلي پيرامون تغيير رفتار شما در آينده ميباشد. در حين اين نوع هيپنوتيزم ، به شما تلقيناتي داده ميشود كه درآينده ميبايست اجرا گردند. براي مثال چنانكه شما تلاش ميكنيد كشيدن سيگار را ترك كنيد، به شما القا ميگردد هرگاه هوس سيگار كشيدن كرديد، در شما احساس اشتياق به دويدن و يا چيزي مشابه آن پيدا خواهد شود.اينها تلقينات پس ازهيپنوتيزم ناميده ميشوند. شما ديگر تحت هيپنوتيزم نخواهيد بود، اما تلقينات به كار خود ادامه خواهند داد. اين با كنترل فكر تفاوت دارد كه در آن تاثير يك جلسه هيپنوتيزم درماني تنها براي مدت تقريبي چندين ساعت تا دوهفته ادامه خواهد يافت. اين گونه تلقينات ، بمنظور اينكه بتوانند تاثير مفيد طولاني مدت داشته باشند، نياز دارند تا در يك دوره چند جلسه اي تقويت گردند. همچنين هيپنوتيزم درمانهاي مجرب ، براي شما مطالب خواندني و CD هاي صوتي تدارك مي بينند تا هر روز خودتان شخصا” به تقويت تلقينات بپردازيد. 

● آيا هيپنوتيزم خطري ندارد؟

بزرگترين ترس و واهمه در رابطه با هيپتوتيزم اين است كه شما را وادار به انجام اعمال پست و غير اخلاقي نمايد. اطمينان داشته باشيد شما را نميتوان وادار به انجام كاري گردانيد كه در حالت عادي انجامش نمي دهيد. 

بياد داشته باشيد اين ذهن ناخودآگاه شما مي باشد كه در حين هيپنوتيزم مورد درخواست و مخاطب قرار ميگيرد و از آن جايي كه اخلاقيات شما درآن جاي گرفته، شما كاملا از انجام عملي بر خلاف اراده خود مصون ميباشيد. تنها زماني هيپنوتيزم خطرناك ميباشد كه فرد تحت تاثير الكل و مست باشد.

● هيپنوتيزم براي چيست؟

قبلا اشاره كرديم كه هيپنوتيزم مي تواند در درمانهاي روانشناسي مورد استفاده قرارگيرد. اما موارد استفاده كاربردي ديگري نيز دارد كه شامل:

▪ تغييرعادات غلط چون پرخوري و استعمال دخانيات

▪ برطرف كردن ترسهاي مفرط

▪ كاهش استرس اضطراب و ترس

▪ درمان آسم

▪ التيام بيماريهاي پوستي

▪ درمان سردردهاي ميگرن

▪ كاهش عوارض شيمي درماني

▪ كنترل خونريزي در جراحي ها و اعمال دندانپزشكي

▪ كنترل فشار خون

▪ بهبود سيستم ايمني بدن

به عنوان يك اصل، هيپنوتيزم همراه با ديگر درمانها مورد استفاده قرار ميگيرد و نه لزوما بطور انفرادي.

● شروع كنيد

يافتن متخصص

هيپنوتيزم زماني كاربردي وسيع دارد ، كه فقط توسط سازمانهاي معتبر انجام پذيرد. در واقع انجام عمل هيپنوتيزم، در اكثر كشورها به طور قانوني كنترل نمي گردد. اساسا دو دسته وجود دارند كه به حرفه هيپنوتيزم به مفهوم درماني آن مشغول هستند:

نخست متخصصين علوم پزشكي مجاز، پزشكان، روانشناسان، كارشناسان علوم اجتماعي و روانپزشكان. روي هم رفته اين افراد علاوه بر تحصيلات دانشگاهيشان آموزش تخصصي ديده اند تا قادر به انجام عمل هيپنوتيزم گردند.

دوم هيپنوتيزم كنندگان گواهي نامه دار غير متخصص. اين افراد متخصص پزشكي نميباشند اما دوره آموزشي ۲۰۰ ساعته هيپنوتيزم را بپايان رسانيده اند.

● پرسشهاي متداول در خصوص هيپنوتيزم:

1- آيا هيپنوتيزم عوارض زيانبار بلند مدت دارد؟

خير. هيپنوتيزم برعكس براي بهبودي تندرستي شما در بلند مدت ميباشد. درهرصورت سابقه پزشكي خود را با هيپنوتيزم كننده در ميان بگذاريد تا مطمئن شويد يك كانديد ايده آل مي باشيد. همچنين اگر شما زمينه تفكرات توهم آميز داريد و يا از الكل و مواد مخدر استفاده مي كنيد، امكان خطر وجود خواهد داشت.

هنگامي كه شما از حالت خلسه خارج ميگردييد ممكن است اندكي احساس گيجي و و سردرگمي كنيد اما هيچگاه اين حالت زياد بطول نخواهد انجاميد. احساس اضطراب پس از آن معمولا نشانه اثر بخشي درماني مي باشد. با اين حال با هيپنوتيزم كننده خود در خصوص آن صحبت كنيد. 

2 -آيا ميتوان تا مدت نامحدود تحت تاثيرهيپنوتيزم باقي ماند؟

هر شخصي كه فيلمهايي نظير Office Space را ديده باشد ، در اين فكر است كه هرگاه هيپنوتيزم كننده در حين هيپنوتيزم فرد ناگهان بميرد، چه اتفاقي رخ خواهد داد. نگران نباشيد، شما قادر خواهيد بود به تنهايي از حالت خلسه خود خارج گرديد.يا براي چند دقيقه به خواب فرو خواهيد رفت وبطور طبيعي بيدار خواهيد شد و يا متوجه آن مي شويد كه كسي با شما سخن نميگويد و با يك احساس طراوت چشمان خود را باز مي كنيد. 

3-آيا ميتوان در هر زمان از آن حالت خارج شد؟

همانطور كه قبلا بحث شد ، هيپنوتيزم مي بايد از طرف شما و با ميل داوطلبانه حس ناخودآگاه صورت گيرد. بنابراين ضمير ناخودآگاه شما همواره تحت كنترل مي باشد و هرگاه موضوعي ناراحتتان كند، قطعا امكان خواهد داشت از آن حالت خارج شويد. 

4 -آيا ميتوان حالت خلسه را بعدا به خاطر آوريد؟

هر اندازه جلسه هيپنوتيزم عميقتر باشد ، به خاطر آوردن لحظات هنگام هيپنوتيزم كمتر خواهد بود. و اين ضمير ناخودآگاه خود شماست كه مي گويد به چه اندازه هيپنوتيزم عميق باشد. اكثر افراد قادر هستند حداقل لحظاتي را به خاطر بياورند.

● احساس خواب آلودگي ميكنيد…

اعتبار هيپنوتيزم بعنوان يك ابزار درماني قابل اطمينان ، همواره مورد بحث دانشمندان بوده است. اما هزاران مشتري خوشنود ، نميتواند بي سبب و غير واقعي باشد.ميتواند؟ اگر اعتقاد داريد كه هيپنوتيزم براي شما مناسب ميباشد ، بهترين توصيه در اين نظر اين است كه با توقعات و انتظارات معقول و اندك به آن مبادرت ورزيد.

منبع : سلامت نيوز

هيپنوتيزم يا خواب مصنوعي؛ از واقعيت تا تخيل
گاهي مسائلي درباره هيپنوتيزم بيان مي شود كه ريشه در واقعيت ندارد و تنها برداشتي از تصورات و تخيلات افراد است؛ به ويژه اينكه در فيلم هاي سينمايي و برخي نمايش هاي سرگرمي، نمونه هايي از هيپنوتيزم نشان داده مي شود كه باعث مي شود افراد باور كنند كسي كه توانمندي هيپنوتيزم كردن دارد، چه كارها كه نمي تواند بكند!

فصلنامه روانپزشكي و جامعه: واژه هيپنوتيزم همواره براي افراد مختلف واژه اي جذاب است. گاهي مسائلي درباره هيپنوتيزم بيان مي شود كه ريشه در واقعيت ندارد و تنها برداشتي از تصورات و تخيلات افراد است؛ به ويژه اينكه در فيلم هاي سينمايي و برخي نمايش هاي سرگرمي، نمونه هايي از هيپنوتيزم نشان داده مي شود كه باعث مي شود افراد باور كنند كسي كه توانمندي هيپنوتيزم كردن دارد، چه كارها كه نمي تواند بكند! آيا بايد از چنين كسي ترسيد؟ آيا او مي تواند ما را مجبور به انجام كارهاي خاصي بكند؟ آيا مي تواند به اسرارمان پي ببرد؟

سوال هايي از اين دست پيوسته با واژه هيپنوتيزم همراه است. به نظر من يكي از علل مهم اين گونه سوال ها و تصورها و همچنين دليل مهم جذابيت اين واژه، رازآلود بودن و شفاف نبودن آن است. تصور سفر در زمان، ديدن محل هايي در نقاط مختلف دنيا و نمونه هايي از اين دست، از جذابيت هاي هيپنوتيزم است و از طرف ديگرترس از لورفتن اسرار، ترسِ از دست دادن كنترل بر رفتار و همچنين گم شدن در عالم هيپنوتيزم، از جمله ترس هايي است كه از شيريني مزاياي آن نزد افراد مي كاهد.

در اين مقاله سعي مي كنيم در حد حوصله مخاطب و به زباني ساده و قابل فهم و با پرهيز از لغات علمي سخت، به تعريفي درست از اين تكنيك پرداخته و گامي كوچك در جهت شناخت درست هيپنوتيزم و تصحيح باورهاي نادرست درباره آن برداريم.

هيپنوتيزم چيست و چه نيست؟
حتما بارها براي شما اتفاق افتاده است كه در حال انجام كاري باشيد و تمام تمركز و حواستان جلب آن كار باشد؛ به شكلي كه متوجه اتفاقات اطراف خود نشويد. در اين حالت شما در حالت هيپنوز هستيد. در حقيقت هيپنوز عبارت است از تمركز كامل روي يك اتفاق، يك نقطه يا يك صدا.

از نظر علمي بايد گفت هيپنوتيزم تكنيكي است كه در مسائل روانشناسي و مسائل مربوط به ذهن و روان كاربرد دارد. واژه هيپنوتيزم با خواب مصنوعي با يكي از گرايش هاي مهم روانشناسي به نام «روانكاوي» ارتباطي تنگاتنگ دارد و در حقيقت مي توان گفت هيپنوتيزم مي تواند يكي از تكنيك هاي روانكاري باشد. در روانكاوي انسان داراي دو سطح ادراكي هشيار و ناهشيار يا خودآگاهي و ناخودآگاهي، است. در برخي منابع اين تقسيم بندي بدين شكل است: هشيار، نيمه هشيار و ناهشيار.

سطح هشياري يا خودآگاهي، سطحي است كه در آن فرد در حالت درك كامل محيط و اتفاقات اطراف است و به قول عوام بيداري نام دارد. در اين سطح افكار و مسائل داخلي ذهن فرد رفتار او را كنترل و اداره مي كنند؛ مثلا فرد تصميم مي گيرد غذا بپزد.

سطح ناهشيار سطحي است كه فرد ارتباط خود را با محرك هاي محيطي و اتفاقات اطراف از دست مي دهد يا رفتاري از فرد سر مي زند كه دليل آن در ذهن او شكل نگرفته و معمولا خود او متوجه نمي شود كه چرا آن كار را كرده است. مثلا ممكن است بارها براي شما اتفاق افتاده باشد كه ناگهان احساس اضطراب و دلشوره كنيد. بهترين مثال براي عالم ناهشيار، عالم خواب يا زماني است كه در خواب به سر مي بريد. در اين هنگام بر اتفاقاتي كه در ذهن شما مي افتد و تصاويري كه در رويا مي بينيد، كنترلي نداريد.

به عبارت ساده تر عالم هشيار زماني است كه شما مي فهميد و متوجه امور هستيد و قدرت كنترل داريد؛ اما در عالم ناهشيار كاملا برعكس، نه متوجه اتفاقات اطراف هستيد و نه قدرت كنترل داريد.

زماني كه بدن شما براي خواب آماده مي شود و شما به حالت خواب مي رويد، سطح هشياري شما به شكل ناگهاني كاهش نمي يابد؛ بلكه به شكلي تدريجي بدن و مغز از سطح هشياري كامل به سمت ناهشياري و خواب حركت مي كند؛ گرچه در برخي افراد ممكن است اين روند سريع تر باشد. تنها در حالت بيهوشي و ضربه به سر است كه ممكن است فرد درجا بيهوش شود.

براي درك بهتر مطلب مي توان افرادي را مثال زد كه براي عمل جراحي آماده مي شوند. حتما ديده ايد كه پزشك بيهوشي از فرد مي خواهد شروع به شمردن كند. زماني كه فرد شروع به شمردن مي كند، صدايش كم و كمتر مي شود هشياري اش نيز كم كم از بين مي رود.

زماني كه به خواب مي رويد نيز بدن به همين شكل عمل مي كند. اما نكته اينجاست كه هم زمان با پيش رفتن ذهن به سمت كم شدن هشياري، بدن شما نيز شروع به شُل شدن مي كند و در اصطلاح انگليسي «ريلكس» مي شود. مهم اين است كه هرچقدر بدن شما در حالت آرامش و شُل شدگي بيشتري قرار گيرد، ذهن راحتتر مي تواند به سمت خواب و كاهش هشياري حركت كند.

اما هدف از توضيح اين قسمت چه بود؟ حتما متوجه شده ايد زماني كه مي خواهيد بخوابيد، لحظاتي هرچند كوتاه وجود كه سر و صداي محيط اطراف را مي شنويد و متوجه مي شويد كه چه اتفاقاتي در حال رخ دادن است؛ اما بدن شما قدرت حركت ندارد و ذهن نيز خيلي نگران اطراف نيست. اين زمان و اين مرحله، مرحله اي است كه شما در وضعي بين خواب و بيداري قرار گرفته ايد. در اين وضع بدن نه كاملا خواب است و نه بيدار. در حقيقت بايد گفت هيپنوتيزم به شما كمك مي كند در اين شرايط قرار بگيريد.

خصوصيات اين مرحله:
در اين مرحله كه مي توان آن را نيمه هشيار ناميد، ذهن و بدن تغييرهايي مي كنند. يكي از تغييرهاي مهم كاهش مقاومت بدن و ذهن است. افراد در حالت هشياري ذهن خود، همواره در برابر اتفاقات جديد برخوردي مقاومتي دارند وبه مسائلي فكر مي كنند كه به آنها «فاكتورهاي انتقادي» مي گويند (اين كار را نكن، آن كار را بكن، اگر نشود چه مي شود؟ و سوال هايي كه با اما و اگرهاي زيادي همراه اند و تنها خصوصيتشان اين است كه جلوي تجربه هاي جديد مقاومت مي كنند).

در حالت نيمه هشيار (جز در افرادي كه درگير مسائل خاص ذهني و رواني هستند) اين فاكتورهاي انتقادي به ضعيف ترين حد خود مي رسند. در اين حالتذهن آماده پذيرش مسائلي است كه با آنها برخورد مي كند.

نمونه ملموس ديگري كه مي توان براي درك بهتر مثال زد، افرادي هستند كه در حالت شوك ناشي از تصادف قرار مي گيرند. در اين حالت معمولا افراد به دستورها و خواسته هاي ديگران مقاومت كمتري نشان مي دهند و احتمال اينكه آن دستورات را پذيرند و اجراكنند، بيشتر است.
يك هيپنوتيزم گر ماهر به شما كمك مي كند در اين مرحله نيمه هشياري قرار بگيريد تا مقاومت ذهني شما كم شود و ذهنتان براي دريافت دستورهاي جديد آماده شود. همين نكته براي برخي افراد اين شبهه را ايجاد مي كند كه در حالت هيپنوتيزم در مقال فرد هيپنوتيزم كننده كاملا بي دفاع مي شوند و در معرض سوءاستفاده هاي گوناگون (از حرف كشيدن گرفته تا رفتارهاي ديگر) قرار مي گيرند. در ادامه سعي مي كنيم تمام اين شبهه ها و اشتباه ها در شناخت هيپنوتيزم را براي خواننده از بين ببريم.

سوالات متداول:
1. در شرايطي كه ما هيچ كنترلي روي خود نداريم، چطور مي شود نگران اتفاقي بد نبود؟
پاسخ: بايد هميشه به ياد داشته باشيد كه حتي در عميق ترين حالت هيپنوتيزم نيز ذهن شما خاموش نمي شود و هميشه كنترلگر نهايي ذهن شماست؛ نه تلقينات فرد هيپنوتيزم كننده. به عبارت ديگر در شرايط هيپنوز ممكن است مقاومت ذهني شما كم شود؛ اما هيچگاه صفر نمي شود. اين بدان معناست كه اگر در حالت هيپنوز دستوري به شما داده شود كه با باورهاي واقعي و عميق شما مخالف باشد، آن دستور هيچگاه اجرا نمي شود؛ اما اگر آن دستور رفتاري از شما بخواهد كه باور عميقي به پرهيز از آن نداريد و تنها به دليل همان فاكتورهاي انتقادي كه توضيح داده شد، از انجام آن اجتناب مي كنيد، احتمال عمل به آن دستور در حالت هيپنوز بيشتر مي شود.

براي درك بهتر به مثالي توجه كنيد. فردي را در نظر بگيريد كه براي ترك سيگار به هيپنوتيزم روي مي آورد. اگر اين تصميم فرد تنها به دليل فشار ديگران باشد و خودش از ته دل تمايلي به ترك سيگار نداشته باشد، حتي اگر در حالت عميق هيپنوز نيز قرار بگيرد، تلقين اثري در سيگار كشيدن وي نخواهدداشت؛ اما اگر خود فرد به اين باور رسيده باشد كه سيگار را كنار بگذارد و به دليل سختي ترك عادت موفق به انجام اين كار نشده باشد، هيپنوز كمك كننده خواهدبود.

پس تا زماني كه شما واقعا چيزي را نخواهيد، حتي در حالت هيپنوز نيز اين اتفاق نخواهدافتاد.

2- آيا مي شود بدون اينكه متوجه باشيم و بخواهيم، هيپنوتيزم شويم؟
پاسخ: با توجه به پاسخي كه به سوال اول داده شد، بايد گفت تا زماني كه شما نخواهيد و در برابر آرامش ذهني مقاومت كنيد، احتمال هيپنوز شدن كم است. در شرايطي كه فرد هيپنوتيزم كننده بتواند اين مقاومت را با تكنيك هاي ويژه دور بزند، احتمال هيپنوزشدن شما وجود دارد. معمولا اين وضعيت با اعتماد متقابل شما به شدت گره خورده. منظور از اينكه فرد بتواند مقاومت شما را دور بزند، بيشتر هنگام درمان است كه فردِ رو به روي شما متخصص مسائل رواني است و مي تواند اعتماد شما را جلب كرده، سپس وارد روند هيپنوز شود.

3- آيا در حالت هيپنوتيزم ممكن است به موضوعي اعتراف كنيم؟ ممكن است رازي را برملا كنيم؟
پاسخ: احتمال آن بسيار ناچيز است؛ چون ذهن از ورود به مسائلي كه ممكن است برايش خطر ايجاد كند، پرهيز مي كند؛ مگر اينكه ذهن ناهشيار شما تشخيص دهد كه راز شما آنقدرها هم كه در حالت عقلاني خطرناك به نظر مي رسد، خطرناك نيست.
 
4- اگر در حالت هيپنوتيزم گم شويم چه مي شود؟
پاسخ: گم شدن در حالت هيپنوتيزم زاده توهمان و تصورات سينمايي است. چنين اتفاقي در عالم واقعي نمي افتد.
البته ذكر اين نكته بسيار مهماست كه چون در هيپنوتيزم درماني، فرد در حالت نيمه هشيار با ترس ها و مسائل و مشكلات ذهني خود رو به رو مي شود، ممكن است درگير مسائل روانشناختي و واكنش هاي هيجاني و عاطفي شديدي شود؛ به همين دليل به هيچ وجه پيشنهاد نمي شود اين نوع هيپنوتيزم جز با نظارت درمانگري حرفه اي و آشنا به مسائل رواني انجام گيرد. موضوع هيپنوتيزم نمايشي و خودهيپنوتيزم  از اين بحث  جداست.

تنها اتفاقي كه ممكن است هنگام ناتواني از كنترل ذهن در حالت هيپنوتيزم براي فرد رخ دهد، اين است كه هيپنوتيزم گر نتواند وي را در حالت بينابين نگه دارد و فرد هيپنوتيزم شده به خوابي عميق فرو برود. در اين موقعيت نيز فرد مانند هر زمان ديگري كه به خواب رفته عمل مي كند. به عبارت ساده تر اگر فرد از دست هيپنوتيزم گر رها شود، مي خوابد و پس از مدتي بيدار خواهدشد.

5- آيا وقتي هيپنوتيزم مي شويم ديگر متوجه چيزي نمي شويم؟
پاسخ: اين اتفاق بارها براي خود من افتاده است كه مراجعه كننده پس از هشيارشدن ادعا كند هيپنوز نشده و تمام مدت صداهاي اطراف را مي شنيده است. وقتي از آنها درباره تصورشان از هيپنوتيزم مي پرسم، با اين جواب رو به رو مي شوم كه حالتي است كه من هيچ چيزي نمي شنوم و حس نمي كنم و پس از بيدارشدن مشكلم حل مي شود. اين هم از جمله مسائلي است كه به دليل نمايش هاي نادرست وارد ذهن مردم شده است.

جلال خادمي، دانشجوي دكتري در روانشناسي رشد، آكادمي ABO فنلاند، مدرس دانشگاه در اران

منبع‌ : برترينها