وقتي اتفاقات بدي ميافتد، دوست نداريم آنها را بهياد داشته باشيم و دربرابر آنها مقاومت ميكنيم يا آنها را ناديده بگيريم؛ ولي احتمالا داريم برعكس هدف خود عمل ميكنيم.
مطالعهاي جديد با هدايت دانشمنداني در تگزاس، نشان ميدهد عمل ارادي فراموشكردن با افزايش درگيري قشر مغز با اطلاعات ناخواسته همراه است. بهعبارتِديگر، براي فراموشكردن خاطرات واقعا نياز داريم كه روي آنها تمركز كنيم. تريسي وانگ، از دانشگاه تگزاس توضيح ميدهد:
براي مكانيسم فراموشي، حد متوسطي از فعاليت مغز حياتي است. اگر فعاليت مغز خيلي قوي باشد، موجب تقويت خاطره ميشود و اگر خيلي ضعيف باشد، نميتوانيد آن را تغيير دهيد.
تلاش براي فراموشكردن فعالانهي خاطرات ناخواسته، فقط به پيشگيري از تجمع اطلاعات بيهوده در مغز كمك نميكند. افزونبراين، به افراد اجازه ميدهد از تجربيات دردناك و عواطفي عبور كنند كه دوست ندارند بهخاطر بياورند. اين همان بخش دلخواه دانشمندان علوم اعصاب است. جارود لوييس پيكاك، يكي از پژوهشگران مطالعهي مذكور ميگويد:
شايد بخواهيم خاطراتي را كه موجب بروز واكنشهاي ناهنجار ميشوند، مانند خاطرات حاصل از ضربهاي روحي را دور بريزيم تا بتوانيم در تجربيات جديد واكنش سازگارتري نشان بدهيم. پژوهشهاي پيشين نشان دادهاند توانايي فراموشكردن ارادي مسائل را داريم؛ اما اينكه مغز ما چگونه اين كار را انجام ميدهد، هنوز سؤال است.
در پژوهشهاي قبلي دربارهي فراموشي ارادي، به فعاليت مغز در قشر پيشپيشاني و مركز حافظهي مغز يعني هيپوكامپ توجه شده است. پژوهشگران در مطالعهاي جديد، به بخش ديگري از مغز توجه كردند كه قشر گيجگاهيشكمي (Ventral Temporal Cortex) ناميده ميشود و به پردازش و طبقهبندي محركهاي ديداري كمك ميكند.
در آزمايشي با حضور ۲۴ فرد جوان سالم، به شركتكنندگان تصاويري از صحنهها و چهرههاي افراد نشان داده شد و سپس، از آنها خواسته شد هركدام از آن تصاوير را بهخاطر بياورند يا فراموش كنند. در طول آزمايش، فعاليت مغز هركدام از شركتكنندگان را دستگاههاي fMRI ثبت كرد. پژوهشگران هنگام بررسي ميزان فعاليت ناحيهي قشر گيجگاهيشكمي مغز شركتكنندگان متوجه شدند عمل فراموشكردن ارادي درمقايسهبا بهخاطرآوردن، نيروي بيشتري از مغز ميگيرد. پژوهشگران در مقالهي خود نوشتند:
تصاويري كه بهدنبال دستورالعمل فراموشي از قشر گيجگاهيشكمي حاصل شد، درمقايسهبا تصاويري كه پس از دستورالعمل يادآوري ثبت شده بود، نشاندهندهي پردازش بيشتر در اين منطقه از مغز هنگام فراموشي بودند. اين افزايش در پردازش، بهويژه درمواقعي كه سطح فعاليت متوسطي وجود داشت، به فراموشي بيشتري منجر ميشد.
البته فراموشكردن تصويري خاص، آزمايشي آزمايشگاهي است كه با عبور از خاطرات دردناك حاصل از رويدادهاي تجربهشده در جهان واقعي تفاوت دارد. بااينحال، پژوهشگران ميگويند مكانيسمهايي كه در آنها دخالت دارند، احتمالا يكسان هستند و آگاهي از چگونگي فعالكردن آنها، مزيت بزرگي براي افرادي است كه نياز دارند چيزي را فراموش كنند. مخصوصا اينكه اين يافتهها بينش طبيعي ما براي سركوبكردن مسائل ناخواسته را بهمبارزه ميطلبد و نشان ميدهد براي فراموشكردن اطلاعات ناخواسته بايد به آنها بيشتر توجه كنيم. وانگ ميگويد:
مهمتر اينكه اين قصد فراموشكردن است كه موجب فعالسازي حافظه ميشود. هنگاميكه اين فعاليت به حدمتوسط برسد، خاطره متوقف ميشود و به فراموشي آن تجربه منجر خواهد شد.
منبع: زوميت
چه زماني بايد به روانپزشك يا روانشناس مراجعه كنيم؟
مديتيشن چيست؟
اهميت مشاوره قبل از ازدواج
نوجوان سالم كيست؟
تفاوت روانشاس و روانپزشك
چطور همسر خوبي باشيم
