افسردگي زنان علايم و روش هاي درمان

خانواده، شغل، كنار آمدن با عادت ماهانه، بارداري، يائسگي. يك خانم با مسائل بيشماري روبروست و بايد هر كدام از آنها را كنترل كند. اما يكي از اين مواردي كه به هر حال يك روز با آن مواجه خواهيد شد: افسردگي است. تقريبا زنان دو برابر بيشتر از مردها در مراحل مختلف زندگي، دچار افسردگي ميشوند. ... عامل اين اختلاف چه چيز مي تواند باشد؟

عوامل بيولوژيكي، رواني و فرهنگي مي تواند ريسك خانم ها در ابتلا به افسردگي را افزايش دهد. در اين قسمت مي خواهيم مروري داشته باشيم بر روي اينكه عوامل بالا چگونه مي توانند استعداد ابتلا به اين بيماري را افزايش دهند.

عوامل بيولوژيكي دخيل در افسردگي

بدن خانم ها به خودي خود به افزايش افسردگي كمك مي كند. دليلش اين است كه هورمون ها تاثير مستقيمي بر روي حالات و رفتارهاي بانوان در مراحل مختلف زندگي مي گذارند. در حقيقت پيش از اينكه دخترها و پسرها به سن بلوغ برسند، ميزان افسردگي در هر دوي آنها به يك اندازه است. و تنها پس از بلوغ است كه اختلاف ميان نارسايي هاي مربوط به افسردگي، در آنها به طور مشهود، قابل تشخيص مي شود. براي مثال، دختري كه به سن 15 سالگي مي رسد دو برابر پسرها در همين سن احتمال ابتلا به افسردگي دارد.

به اين دليل كه بيماري از آغاز سن بلوغ شروع مي شود و پس از يائسگي تقريبا متوقف مي شود، برخي از پژوهشگران بر اين باورند كه ترشحات هورموني مي توانند ريسك ابتلا به افسردگي را در بانوان افزايش دهند. از سوي ديگر بلوغ با علائم ديگري نظير پديدار شدن ميل جنسي، و عيني شدن هويت، مشاجره با والدين و برخي انتظارات نابجاي اجتماعي همراه است كه همه و همه دست به دست هم داده و ميزان افسردگي را بالا مي برند. اين ناهنجاري هاي رواني- اجتماعي به دليل فعل و انفعالات هورموني بروز مي كنند و حاصل آن چيزي نيست جز افسردگي.

نواسانات شديد هورموني مي تواند تاثير شگرفي بر زندگي بانوان داشته باشد. با توجه به تاثيري كه بر روي زندگي شخصي، اقتصادي و در ارتباط با ديگران مي گذارند، خانم ها خيلي بيشتر از آقايون در معرض ابتلا به افسردگي قرار مي گيرند. در اين قسمت نگاهي داريم به چگونگي تاثير اين عوامل بر روي افسردگي بانوان.

مشكلات پيش از قاعدگي

بيشتر خانم ها با مشكلات فيزيكي و احساسي كه پيش از شروع قاعدگي دچار آن مي شوند، آشنا هستند. اين مشكلات عبارتند از: نفخ شكم، احساس درد و شكنندگي سينه ها، سر درد، استرس، زود رنجي و ساير نشانه هاي جسمي و روحي پيش از قاعدگي (PMS). اگرچه اين علائم براي عده زيادي از خانم ها موقتي و زودگذر مي باشند، اما درصد كوچكي از خانم ها نيز هستند كه اين نشانه ها در آنها به حادترين شكل ممكن، مانند افسردگي و نا اميدي بروز مي كند. اين امر باعث نابود شدن زندگي، حرفه و روابطشان با ساير افراد مي شود. اين حالت پريشاني پيش از قاعدگي (PMDD) نام دارد و نيازمند درمان از طريق هورمون و يا داروهاي ضد افسردگي است.

هر چند تاكنون ارتباط بين افسردگي و پيش قاعدگي به طور كامل شناسايي نشده است، برخي محققين معتقدند كه تغييرات دوره اي استروژن، پروژسترون و ساير هورمون ها مي توانند بر روي عملكرد مغز به ويژه سروتونين (قسمتي از مغز كه مامور كنترل حالات و خلق و خوي آدمي است) تاثير منفي بگذارد. ساير پژوهش ها گوياي اين امر هستند كه اندروژن و هورمون مردانه تستسترون كه به طور طبيعي در خانم ها نيز ترشح مي شود، نقش لاينفكي در اين قضيه دارند. معذلك به اين دليل كه تغييرات هورموني در تمام خانم ها صورت مي پذيرد و تنها گروه هاي خاصي از آنها دچار افسردگي مي شوند ما نمي توانيم تغييرات هورموني را تنها عامل بروز افسردگي بدانيم؛ مسائل ژنتيكي و وراثتي و دلايل بيشمار ديگري نيز در اين امر دخيل هستند.

بارداري

بارداري به نوبه خود باعث بروز افسردگي نمي شود. اما روند چشمگير تغيير هورمون ها كه در دوران بارداري همراه با كارهاي خانه و بيرون و روابط مختلف ايجاد مي شود؛ كه مي تواند مستقيما سبب بروز افسردگي شود. برخي ديگر از دلايلي كه مي توانند شما را در دوران بارداري به سمت افسردگي بكشانند عبارتند از: افسردگي هاي قبلي مانند (PMDD)، دعواهاي خانوادگي، فقدان حمايت اجتماعي، و احساس دل نگراني در مورد امر بارداري. موضوعات ديگري كه حول محور بارداري وجود دارد نظير: ناباروري، سقط جنين و يا حاملگي ناخواسته نيز جزء عواملي به شمار مي روند كه افسردگي را افزايش خواهند داد.

تشخيص افسردگي در زمان بارداري معمولا كار دشواري است، چراكه علائم آن با تغييرات طبيعي اين دوران همخواني دارد. از جمله اين تغييرات مي توان به تغيير ذائقه، خستگي، از خواب پريدن هاي مكرر و تغيير در خواست هاي جنسي بيمار اشاره كرد.

افسردگي پس از وضع حمل

هر چند يك نوزاد جديد مي تواند خيلي جالب و سرگرم كننده باشد، اما تقريبا در حدود نيمي از خانم ها پس از به دنيا آمدن فرزندشان احساس ناراحتي، خشم و زود رنجي و تحريك پذيري شديدي مي كنند. اين نوع احساسات كاملا طبيعي بوده و تقريبا در حدود يك تا دو هفته پس از وضع حمل از بين مي روند. اما اگر اينچنين نشد و علائم خيلي حاد شدند؛ مثلا تا آنجا پيش رفت كه شما دچار: ناتواني در مراقبت از كودك، احساس استرس و اضطراب، اعتماد به نفس پايين، آشفتگي و بي قراري، فكر خودكشي شديد، بدون شك دچار افسردگي پس از وضع حمل هستيد. اين بيماري يك مورد كاملا جدي است كه نيازمند درمان و معالجه فوري مي باشد. اين بيماري به دليل نوزاد نورسيده شما ايجاد نشده است، بلكه دليل اصلي ان نواسانات هورموني است كه تاثير مستقيم بر روي حالات و خلق و خوي شما مي گذارد.

يائسگي و پيش يائسگي

ريسك افسردگي در زمان يائسگي به دليل بروز نواسانات بيش از اندازه در سطح هورمون ها، و همينطور پس از يائسگي به دليل كاهش بيش از اندازه سطح هورمون استروژن افزايش پيدا مي كند. البته بسياري از خانم ها با اينكه دچار علائم ناخوشايند دوران يائسگي مي شوند بازهم مبتلا به افسردگي نمي شوند، اما براي خانم هايي كه براي مدت زمان زيادي در خوابيدن مشكل پيدا مي كنند و يا سابقه قبلي اين بيماري را داشته اند ريسك بالايي در ابتلا به افسردگي وجود دارد. بيرون آوردن كامل رحم نيز كه در نهايت منجر به يائسگي مي شود سبب بروز علائم حادتر و در آخر افسردگي مي شود.

عوامل اجتماعي و فرهنگي دخيل در افسردگي

افسردگي در خانم ها تنها مربوط به دلايل زيست شناختي و بيولوژيكي نمي شود. استرس هاي ناشي از زندگي اجتماعي و فرهنگي نيز نقش مهمي را در اين زمينه بازي مي كنند. هر چند آقايون نيز تحت فشار چنين استرس هايي قرار دارند، اما باز هم ميزان اين فشار در خانم ها بيشتر است. به عنوان مثال اكثراً خانم ها بايد بار مسئوليت خانه و محيط كار را با هم به دوش كشند. خانم ها معمولا درآمد هاي پايين تري نسبت به آقايون دارند، به تنهايي از فرزندان خود مراقبت مي كنند و سابقه آزار و اذيت جنسي را نيز تجربه كرده اند، كه همه اين موارد منجر به ايجاد افسردگي در فرد مي شوند، به ويژه در خانم هايي كه قبلا پيشينه اين بيماري را داشته اند.

قدرت و شرايط نابرابر

به طور معمول خانم ها در آمد كمتري نسبت به آقايون دارند. شرايط نامساعد اقتصادي آنها را دچار استرس مي كند، اغلب نگران آينده هستند و همين امر باعث مي شود تا كمتر در متن جامعه قرار بگيرند و دسترسي كمتري به مداواي پزشكي داشته باشند. درصد كمي از خانم ها نيز از استرسي كه تبعيض نژادي به آنها مي دهد، رنج مي برند. اين مقوله، احساسي به شما مي دهد كه گويا هيچ گونه كنترلي بر روي زندگي خود نداريد. اين امر شما را به سمت نافعالي جنسي، منفي گرايي و فقدان اعتماد به نفس سوق مي دهد كه تمام موارد در نهايت منجر به افسردگي مي شوند.

فشار كاري

خانم هايي كه در خارج از خانه كار مي كنند باز هم كارهاي زيادي در خانه براي انجام دادن دارند. به اين معنا كه در طول هفته ساعات بيشتري را نسبت به آقايون، صرف برآورده كردن خواست هاي ديگران مي كنند. بسياري از خانم هايي كه به تنهايي در حال بزرگ كردن فرزندانشان هستند، گاهي اوقات مجبور مي شوند چندين شغل را با هم انجام دهند تا مخارج خانواده درآيد؛ اين كار باعث افزايش چالش ها و استرس هاي يك خانم مي شود. برخي از خانم ها نيز بايد هم از فرزندان نوجوان و جوان خود مراقبت كنند هم از افراد مسن و از كار افتاده فاميل. اين امر شما را حتما به سوي افسردگي سوق خواهد داد.

سوء استفاده هاي جسمي و جنسي

خانم هايي كه در معرض تجاوز قرار گرفته اند و يا در كودكي آزار و اذيت شده اند، در معرض خطر افسردگي قرار دارند. خانم هايي كه در زمان نوجواني و جواني مورد آزار و اذيت جنسي قرار گرفتنه اند نيز ريسك بالاتري در ابتلا به افسردگي دارند. هر چند سوء استفاده هاي جنسي در مردان و پسرهاي جوان نيز مشاهده مي شود، اما شيوع آن در بانوان و دخترها خيلي بيشتر است. همچنين خانم هايي كه در بزرگسالي متحمل آزار و اذيت جسماني، احساسي و يا جنسي شده اند، باز هم دچار افسردگي ميشوند.

مداواي افسردگي

بدون توجه به اين مطلب كه دليل قطعي افسردگي چيست، خانم ها نسبت به آقايون، علائم متفاوتي را بروز مي دهند از جمله: احساس گناه بيشتر، اضطراب، احساس بيهودگي، خستگي، اشفتگي در خواب، اضافه وزن، هوس در مصرف كربوهيدرات ها. نوعي از افسردگي كه در بانوان بسيار شايع مي باشد، افسردگي فصلي مي باشد؛ كه در دوره ي بخصوصي ظاهر شده، پس از مدتي از بين مي رود و مجددا سال بعد دقيقا در همان موقع، دوباره بروز مي كند. به علاوه افراد خانواده نيز عامل مهمي در مبتلا شدن خانم ها به افسردگي هستند.

اگر چه ممكن است تمام عوامل بيولوژيكي، اجتماعي، فرهنگي، و رواني مخالف شما باشند، اما درمان هايي وجود دارند كه كاملا موثر شناخته شده اند. حتي در حادترين انواع افسردگي بازهم بهره گيري از درمان درست، بيماري را از بين خواهد برد.

نمي دانيد از كجا بايد درمان را آغاز كنيد؟ براي بيشتر خانم ها پزشك متخصص زنان و زايمان نقش مهمي را در انجام اقدامات پيشگيرانه بازي مي كند. شما هم اصولا در هنگام صحبت كردن با آنها احساس راحتي بيشتري مي كنيد. آنها مي توانند خودشان مداوا را شروع كرده و همچنين متخصصين مربوطه را به شما معرفي كنند تا از طريق روان درماني و يا استفاده از داروهاي ضد افسردگي سلامت خود را مجددا بدست آوريد.

باور اين امر كه بيماريتان غير قابل درمان بوده و در وضعيت بدي قرار داريد، خود به عنوان يك از بهترين نمونه هاي افسردگي قلمداد مي شود. شما خيلي بيشتر از يك مرد در معرض ابتلا به افسردگي قرار داريد اما نبايد تصور كنيد كه بايد خيلي راحت با آن كنار بياييد و با اين مشكل به زندگي خود دامه دهيد. درمان مناسب مي تواند به شما كمك كند تا بتوانيد مجددا از زندگي خود لذت ببريد.

براي دريافت مشاوره در زمينه افسردگي مي توانيد به سايت دكتر بهشتيان مراجعه كنيد.

در سايت دكتر بهشتيان مطالب متنوعي در زمينه هاي روانشناسي مختلف، روانشناسي باليني ، مشاوره روانشناسي ، مشاوره آنلاين ، اختلالات روانشناختي (افسردگي، اضطراب، ترس، پانيك و ...)، هيپنوتيزم ، خودهيپنوتيزم ، هيپنوتيزم بيدار ، مديتيشن ، ذهن آگاهي ، ازدواج ، پيش از ازدواج ، مشاوره قبل از ازدواج ، روابط جنسي ارايه شده است.

اگر به دنبال بهترين روانشناس تهران ، دكتر روانشناس خوب و دكتر هيپنوتيزم هستيد و يا آنكه نمي دانيد به روانشناس مراجعه كنيد يا مشاور يا روانپزشك در سايت دكتر بهشتيان ملاك هاي انتخاب روانشناس خوب و اينكه چگونه متخصص مورد نظر خود را پيدا كنيد، ارايه شده است.

منبع: بيتوته