كِي و براي چه مشكلي بايد به روان شناس مراجعه كنيم؟
زماني اگر احوال كسي پريشان مي شد، دستش را مي گرفتند مي بردند پيش ********، برايش سركتابي باز مي كرد، طلسمي مي نوشت مي داد در آب حل كنند و به خوردش بدهند تا مثلا جن و پري دور شوند و آن شخص، آرامش پيدا كند. بعدتر كه علم روان شناسي شناخته شد، محدود به بيماراني خاص بود كه نگاه خاصي هم نسبت به آن ها وجود داشت
هفته نامه همشهري جوان - الناز اسدي: زماني اگر احوال كسي پريشان مي شد، دستش را مي گرفتند مي بردند پيش ********، برايش سركتابي باز مي كرد، طلسمي مي نوشت مي داد در آب حل كنند و به خوردش بدهند تا مثلا جن و پري دور شوند و آن شخص، آرامش پيدا كند. بعدتر كه علم روان شناسي شناخته شد، محدود به بيماراني خاص بود كه نگاه خاصي هم نسبت به آن ها وجود داشت اما حالا نگاه ها تصحيح شده و همه مي دانيم مراجعه به روان شناس، نياز خيلي هايمان براي بهتر زندگي كردن است و ابايي از گفتنش نداريم.
با وجود اين شناخت زيادي از فرآيند معالجه و درمان وجود ندارد. اين جا كسي را كه نيت كرده به روان شناس مراجعه كند، راهنمايي كرديم و براي اين كار از آقاي سعيد بي نياز، روان شناس، كمك گرفتيم.
تصور غالب اين است كه حتما بايد مشكل خاصي وجود داشته باشد تا به روان شناس مراجعه كنيم اما واقعيت اين است كه روان شناس ها كمك مي كنند خودمان را عميق تر بشناسيم و كيست كه نيازي به شناختن و يادگرفتن خودش نداشته باشد؟ اما زماني كه احساس مي كنيد چيزي كه نمي دانيد چيست و در زندگي اجتماعي، تحصيلي، شغلي و روابط خانوادگي و عاطفي تان تاثير مي گذارد يا مي دانيد چيست و نمي دانيد چطور حلش كنيد، اين نياز، به الزام تبديل مي شود. مشكلي را كه به خودتان بر مي گردد، گرهي را كه با دست و زبان خودتان باز نمي شود و اطرافيان جز شنيدن درددل ها كمك موثري از دستشان بر نمي آيد، بايد به دست روان درمانگر بسپاريد.
كِي و براي چه مشكلي بايد به روان شناس مراجعه كنيم؟
اولين سوال اين است كه كدام روان درمانگر؟ شرط اول داشتن مجوز فعاليت است، نه مدرك روان شناسي؛ مجوزي كه از سازمان نظام روان شناسي ايران يا سازمان بهزيستي اخذ شده باشد. در سايت بهزيستي، نام تمام افراد و كلينيك هاي مجوزدار و در سايت نظام روان شناسي، نام كلينيك هاي مجاز به فعاليت وجود دارد و شما وقتي مراجعه مي كنيد بايد تابلوي معرفي بنفش رنگ بهزيستي يا سبز و زرد نظام روان شناسي را ببينيد. به افرادي كه در واحدهاي بي نام و نشان مجتمع هاي مسكوني فعاليت مي كنند اعتماد نكنيد.
اما تشخيص روان شناس خوب از روان شناس بد بحث ديگري است. يك روان شناس خوب براي شما، روان شناسي است كه بتوانيد ارتباط خوبي با او برقرار كنيد، اعتماد كنيد، راحت حرف بزنيد و حس كنيد كه خوب به شما گوش مي دهد و به دانشش اعتماد داشته باشيد.
توانايي مديريت
اولين بار كه رو به روي يك مشاور يا روان شناس مي نشينيد، سوالات روتيني از شما مي پرسد: به خاطر چه مشكلي آمده ايد؟ از كي شروع شده؟ چرا حالا تصميم به درمان گرفته ايد؟ در خانواده گسترده تان هم چنين مسئله اي وجود دارد؟ تا به حال پيش روان شناس رفته ايد؟ و... مجموع اين سوال و جواب ها شرح حال شما را مي سازند كه با توجه به آن، روان درمانگر روشي را براي حل مسئله در پيش مي گيرد. به طور كلي دو رويكرد وجود دارد؛ نگاه اول كه معتقد است ريشه همه مشكلات انسان در گذشته است، مثلا مي گويد همه مشكلات رفتاري ما از رابطه با والدينمان سرچشمه مي گيرند و روان شناس جلسات اول را به كنكاش در اتفاقات گذشته مي گذراند تا ريشه مشكل را پيدا كند، مثل روانكاري. نگاه دوم اما به زمان حال توجه مي كند و سعي مي كند اكنون را بشناسد و دلايل را در آن پيدا كند؛ مثل شناخت درماني.
هر روانشناسي با توجه به علاقه، مهارت و شخصيت خودش روشي را انتخاب مي كند كه به آن باور داشته باشد. مشكلات يكسان، راه حل هاي متفاوت دارند. هر چند براي بعضي، راه هاي ثابت شده تر و مطمئن تري وجود دارد. در ادامه هر كدام از اين دو روش، روان شناس به شما راهكارها و تكنيك هايي مي دهد كه به كار ببنديد و از شما بازخورد مي گيرد، در صورتي كه تاثيرات مثبت و رضايت شما حاصل شود، تا رسيدن به نتيجه مطلوب ادامه مي دهيد.
نكته اي كه بايد به آن توجه كنيد اين است كه نتيجه مطلوب هميشه رفع كامل مشكل مورد نظر نيست. نقطه پايان جلسات مشاوره در بيشتر موارد زماني است كه مشكل به كمترين حد خودش رسيده باشد و شما به باور خود و روان درمانگرتان، «توانايي مديريت مشكلات خود» را پيدا كرده باشيد.
بدون هيچ معجزه اي
* اولين باور غلط شايد اين است كه روان شناس ها معجزه بلدند. مي رويم مشكلمان را مي گوييم و آن ها با چند جمله جادويي كه با هيجان ادا مي شود، زندگي ما را دگرگون مي كنند كه مسلما اين طور نيست و نشاني غول چراغ جادو جاي ديگري است.
* روانشناس به شما راه حل نمي دهد، راهكار و روش و تكنيك هايي را كه لازم داريد معرفي مي كند؛ مثلا اگر بگوييد اعتماد به نفسم پايين است، نمي گويد شما كه خوبي، كمك مي كند با كشف توانايي هايتان، خودتان به نتيجه برسيد. مثالي كه مي زنند اين است كه روان شناس مثل كسي است كه چراغ مي اندازد و راه را به شما نشان مي دهد، اين شماييد كه بايد قدم در راه روشن شده بگذاريد و آن را طي كنيد.
* شباهت بين پزشك و روان شناس، خيلي كمتر از چيزي است كه در ذهن ما وجود دارد. روان شناسي بر پايه علوم انساني است، نه تجربي. پس روان شن اس ها حق تجويز دارو ندارند، در صورتي كه مشكل شديد باشد، فرد را به «روانپزشك» ارجاع مي دهند، يعني كسي كه پزشكي خوانده و متخصص اعصاب و روان است تا با كمك درمان دارويي در كنار درمان رواني مسئله حل شود. بنابراين اگر روان شناس يا مشاوري دارو تجويز كرد، تخلف كرده است.
به درد هم مي خوريم؟
پركاربردترين خدمت روان شناسي در جامعه ما، مشاوره هاي پيش از ازدواج است كه مجموعه اي است كه از سنجش شخصيت و سلامت روان هركدام از طرف ها و تطبيق دادن اين نتايج با طرف ديگر. براي مورد اول از دو بخش تست هاي شخصيت شناسي و مصاحبه استفاده مي كنند، نتيجه روي يك نمودار شخصيتي يا نيمرخ رواني از فرد به دست مي آيد كه هر قدر اين نمودارها بر هم منطبق تر، نزديك تر و به هم شبيه تر باشند، احتمال موفقيت آن زوج در ازدواج بيشتر است و روان شناس فقط با توجه به تفسير اين ها، قوت و ضعف اين احتمال را اعلام مي كند.
كِي و براي چه مشكلي بايد به روان شناس مراجعه كنيم؟
كتاب ها و فيلم ها
كتاب هاي زيادي براي افزايش مهارت هاي زندگي و شاد زيستن و... در بازار وجود دارد. لوح هاي فشرده كه شامل سخنراني هاي روان شناس هاي مختلف داخلي و خارجي پيرامون مسائل مختلف اند اما هرگز نبايد جايگزين مراجعه حضوري شوند. 90 درصد كتاب هاي روان شناسي حاصل تجربه زندگي نويسنده اند كه به زبان عامه نوشته شده اند و اگر بخواهيم كتابي علمي تر و دقيق تر بخوانيم، بهتر است با نظر روان شناس مطالعه كنيم.
مي دانيم دليل اصلي خيلي ها براي مراجعه نكردن، همين هزينه هاي نسبتا زياد درمان است. تعرفه هاي مشاوره و روان شناسي به چيزهاي زيادي بستگي دارد مثل در استان، مركز استان يا شهرستان بودن مركز مشاوره، تحصيلات روان شناس، عضو بودن يا نبودن در هيئت علمي دانشگاه.
هزينه در تهران براي يك ساعت، بين 65 تا 120 تومان متفاوت است. تعرفه هاي بيشتر در جدولي در سايت نظام روان شناسي موجود است كه البته به دليل متغير بودن شرايط، خيلي از طرف مراكز رعايت نمي شود اما خبر خوب اين كه به زودي شرايطي فراهم مي شود كه هزينه هاي روان درماني شامل خدمات بيمه شوند.
كِي و براي چه مشكلي بايد به روان شناس مراجعه كنيم؟
راهي براي شناخت بهتر
كاربرد تست هاي روان شناسي در زندگي ما گسترده است؛ از سنجش براي ورود به دبستان تا تست هاي انتخاب رشته، انتخاب شغل و سنجش شخصيت و... كه تست هاي مشاوره اي در نظر گرفته مي شوند. اما در محيط درماني، روان شناس براي شناخت بيشتر و تاييد تشخيص روان شناسي خودش ار تست هاي باليني استفاده مي كند. اما تست هاي مشاوره ازدواج نياز به توضيح بيشتري دارند؛ آشنايي و ارتباط يك زوج، چه به شكل سنتي باشد، چه امروزي، رسيدن به شناخت منطقي و دور از احساسات و كشش هاي دروني لازم است.
اين شناخت هميشه با معاشرت به دست نمي آيد و ابعاد مختلف شخصيت طرف مقابل گاهي تا سال ها مي تواند ناشناخته بماند. تحليل تست هاي روان شناس به فرد كمك مي كند خودش و طرف مقابل را بهتر بشناسد و به كنار هم قرار گرفتنشان منطقي تر فكر كند.
حتما در محيط دانشگاه و كار و... ديده ايد كه دو نفر شخصيت هاي خوب و نرمالي دارند اما نمي توانند با هم دوست صميمي باشند، چون وجوهي از شخصيت هايشان با هم تطابق ندارد؛ مثلا يكي درونگرا و ديگري برونگراست و مگر نه اين كه براي انتخاب مهمي مثل انتخاب همسر، بايد همه توان خود را براي كم كردن ريسك هاي انتخاب به كار برد؟
چه زماني بايد به روانپزشك يا روانشناس مراجعه كنيم؟
مديتيشن چيست؟
اهميت مشاوره قبل از ازدواج
نوجوان سالم كيست؟
تفاوت روانشاس و روانپزشك
چطور همسر خوبي باشيم

در يك نظرسنجي از شركت كنندگان خواسته شد به ۳۰ عامل مهم و همينطور ميزان رضايتمندي كلي از زندگيشان از صفر تا ۱۰ نمره دهند. در اين نظرسنجي ميزان رضايت كلي از زندگي ۶.۷ از ۱۰ اعلام شد.